سیم پیچی ترانسفورماتور

همان‌طور که می‌دانیم وقتی یک از رشته سیم جریان الکتریکی عبور می‌کند، در اطراف آن یک میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود. اگر سیم را به‌صورت حلقه در آوریم، شار مغناطیسی در فضای داخل حلقه و به خصوص در مرکز آن متمرکز می‌شود. اگر این حلقه بر روی یک ماده مغناطیسی پیچیده شود، تمرکز شارها بیشتر نیز خواهد شد. با افزایش تعداد این حلقه‌ها شار تولیدی نیز افزایش می‌یابد. به تعدادی حلقه که بر روی یک قرقره پیچیده شده باشند سیم پیچ و به عمل پیچیدن آن سیم‌پیچی گفته می‌شود. تمامی ماشین‌های الکتریکی به سیم‌پیچ نیاز دارند. سیم‌پیچ‌ها همچنین مهمتزین قسمت ترانسفورماتورها هستند. عمل سیم پیچی ترانس مهمترین قسمت ساخت ترانسفورماتور است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.

مقدمات سیم پیچی ترانس:

پیش از اینکه عمل سیم‌پیچی را شروع کنیم باید سیم‌پیچ را طراحی کنیم. بدین معنی که تعداد دور و سیم مورد استفاده را تعیین کرده و قرقره مناسب را انتخاب نماییم. همانطور که در مقاله محاسبات ترانسفورماتور عنوان شده است، از مقدار توانی که ترانسفورماتور برای آن ساخته می‌شود می‌توان ابعاد هسته را انتخاب کرد. هسته‌ها معمولاً دارای بوبین (قرقره) آماده هستند ولی در صورتی که هسته انتخابی شما دارای بوبین نبود می‌توانید برای آن بوبین بسازید. ساخت بوبین می‌تواند در ساده ترین حالت شامل قرار دادن چند تکه پلاستیکی، مقوایی یا چوبی در کنار هم و چسباندن آن‌ها با چسب مایع باشد. درصورت نیاز به بوبین محکم‌تر و دقیق‌تر می‌توانید از تراشکاری قطعات پلیمری نیز جهت ساخت بوبین استفاده کنید. پس از آماده‌سازی بوبین سیم مورد نظر را به طول تقریبی ای که از تعداد دور حدس میزنید آماده کنید. دقت کنید که سیم مورد استفاده برای ترانسفورماتورها عموماً سیم لاکی است. مقداری سیم افشان، وارنیش، چسب کاغذی، قلع، هویه و فندک جهت حرارت دادن به وارنیش نیز فراهم کنید.

سیم پیچی ترانس:

ابتدای سیم‌پیچ را با قلع و هویه به یک تکه سیم افشان متصل کرده و روی آن وارنیش قرار می دهیم. سر سیم افشان را از بوبین خارج می‌نماییم. سیم را به تعداد دوری که طراحی کرده‌ایم دور بوبین می‌پیچانیم. دقت کنید که عمل سیم‌پیچی باید بسیار منظم انجام شود و بین دورهای مجاور سیم‌پیچ فاصله نیفتد. در غیر این صورت ممکن است حجم سیم‌پیچ‌ها از پنجره بوبین بزرگتر شود. ترتیب سیم‌پیچ‌ها مهم نیست. یعنی می‌توانید ابتدا سیم‌پیچ اولیه را بپیچید و سپس ثانویه و یا بالعکس. در هنگام پیچیدن یک سیم‌پیچ هنگامی که به انتهای بوبین رسیدید لایه بعدی را درجهت عکس لایه قبلی با همان نظم ادامه دهید تا سیم‌پیچ کاملاً پیچیده شود. انتهای سیم‌پیچ را نیز همانند ابتدای آن با سیم افشان از بوبین خارج نمایید. بعد از اتمام هر سیم‌پیچ جهت تثبیت آن از چسب کاغذی استفاده نمایید. وقتی همه سیم‌پیچ‌ها را روی قرقره پیچاندید و سرهای آن‌ها را خارج کردید، هسته را در قرقره جا بزنید و آن را با چسب، پیچ و یا بست (بسته به نوع هسته) محکم کنید.

عمل سیم پیچی ترانس می‌تواند با دست انجام شود و یا توسط دستگاه سیم‌پیچی که به آن سلف‌پیچ، ترانس‌پیچ و یا بوبین‌پیچ هم گفته می‌شود، صورت گیرد. دقت کنید که تا یک ضخامتی از سیم را می‌توانید با دست بپیچانید. پیچاندن سیم لاکی با ضخامت ۲mm و یا بیشتر بسیار دشوار است و یا غیر ممکن است و حتما باید از دستگاه استفاده شود. همچنین زمانی که تعداد دور سیم‌پیچ زیاد است، عمل سیم‌پیچی با دست بسیار طاقت فرسا می‌شود و علاوه بر آن ممکن است در شمارش تعداد دورها دچار اشتباه شوید. اگر زیاد ترانسفورماتور می‌سازید یک بوبین‌پیچ (حداقل از توع دستی) تهیه کنید. بوبین‌پیچ‌ها در انواع دستی، موتوری، نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک در بازار موجود هستند. یک بوبین‌پیچ دستی معمولی حدود ۷۰ هزار تومان قیمت دارد.

هسته‌های تروئیدی از آنجایی که قابلیت استفاده از بوبین جداگانه را ندارند، دستگاه سیم‌پیچی مخصوص به خود را دارند که با دستگاه‌های معمولی فرق دارد. پس اگر هسته انتخابی شما به شکل تروئید است احتمالاً مجبورید که سیم‌پیچ خود را با دست بپیچید.

مطالب مرتبط با سیم پیچی ترانس:

محاسبات ترانسفورماتور

طراحی ترانسفورماتور

لینک مفید برای سیم پیچی ترانسفورماتور