در قسمت قبل این یادداشت با ابزار و روند مورد نیاز برای پروژه ساخت سقف کهکشانی به کمک نورپردازی با فیبر نوری آشنا شدیم. در ادامه مراحل گام به گام آن را به تفصیل بررسی خواهیم کرد.

مراحل ساخت سقف کهکشانی:

۱- آماده سازی اولیه

الف) مشخص کردن محل قرار گیری دستگاه منبع نور در سقف (یا محلی تا حد امکان نزدیک به سقف):

فیبرهای نوری می توانند تا ۱۵-۱۰ متر نور را بدون مشکل منتقل کنند. بنابراین سعی کنید مکانی را برای نصب دستگاه انتخاب کنید که برای تنظیمات یا تعمیرات در دسترس باشد و محلی را انتخاب نکنید که برای دسترسی مجدد به دستگاه مجبور به تخریب سقف باشید.

ب) پیش بینی برق مورد نیاز دستگاه:

آداپتور دستگاه باید به برق وصل شود. بنابراین پریز یا سیم های لازم برای رساندن برق به آداپتور دستگاه باید در نظر گرفته شده باشد. البته توصیه می شود از پریز روکار یا توکار برای این اتصال استفاده شود تا هم نیازی به دستکاری در آداپتور نداشته باشید، هم یک اتصال ایمن داشته باشید و هم برای تعمیرات و تغییرات کارتان راحت تر شود.

ج) ایجاد حفره های کمکی روی سقف:

اگر سازه کناف را روی سقف نصب نکرده اید می توانید از این مرحله رد شوید. ولی اگر سقف نصب شده است، چون در حین اجرای فیبر نوری باید به پشت سقف دسترسی داشته باشید، باید سوراخهایی روی آن ایجاد کنید. در فواصل مناسب (حدود ۱ متر) از همدیگر سوراخ هایی را در کناف ایجاد کنید. (به قطر حدود ۱۵ سانتی متر) اگر از گردبر استفاده کنید همه سوراخ ها تقریبا یک اندازه در می آیند.

ولی اگر از اره استفاده می کنید، حتما بر روی قسمت هایی که می برید و هم چنین کنار سوراخ شماره بزنید، تا وقتی پس از اتمام کار می خواهید دوباره این قطعات را جا بزنید، بتوانید هر قطعه ای را در جای خودش نصب کنید. وقتی که اجرای فیبر نوری تمام شد، دوباره این قطعات را با استفاده از تکه های سازه فلزی کناف، به بقیه سقف متصل می کنیم. بعد از بتونه کاری و رنگ دیگر اثری از آن ها باقی نخواهد ماند.

د) مشخص کردن تعداد نقطه های نورانی مورد نظر:

به طور معمول در هر متر مربع حدود ۳۰ نقطه فیبر نوری کار می شود. ولی این عدد به هیچ عنوان اجباری نیست. و می توانید به دلخواه تعداد کمتر یا بیشتری از این تعداد را برای سقف خود در نظر بگیرید تا تراکم کارتان بیشتر یا کمتر شود. ولی به هر حال بهتر است قبل از شروع به سوراخکاری تعداد نقاطی را که می خواهید ایجاد کنید بدانید تا بعدا به مشکل بر نخورید.

ه) علامت زدن محل ایجاد نقطه های نورانی در سقف:

این کار هم اجباری نیست ولی برای اطمینان و جلوگیری از دوباره کاری توصیه می شود. محل هایی را که می خواهید سوراخ شوند با مداد علامت بزنید. سعی کنید تا حد امکان نامنظم و پراکنده کار کنید تا نتیجه نهایی کار طبیعی تر به نظر بیاید. ممکن است فاصله بعضی از نقاط از هم کم باشد و بعضی از نقاط زیاد. این مسئله باعث زیباتر شدن و طبیعی تر شدن کار میشود. ولی سعی کنید حتما به همان تعداد نقاطی که قبل از شروع کار در نظر گرفته بودید برسید.

۲- برش فیبر نوری

الف) تخمین طول مورد نیاز فیبر نوری برای هر نقطه:

برای تخمین طول دورترین نقطه از دستگاه را در نظر بگیرید و فاصله ی آن تا محل نصب دستگاه منبع نوری را با متر اندازه گیری کنید. توجه کنید که باید طول مسیری که فیبر از پشت کناف طی خواهد کرد را اندازه بگیرید و نه مسیر مستقیم را. به این مساله توجه داشته باشید که اگر فیبر بلندتر از مقدار مورد نیاز باشد اتفاق خاصی نمی افتد ولی اگر کوتاه تر باشد ممکن است مجبور باشید کل فیبری را که بریده اید دور بریزید.

در نهایت به اندازه ای که گرفته اید بابت قوس هایی که فیبر برای جلوگیری از تا شدن باید داشته باشد و همین طور برای احتیاط، ۱۰ درصد اضافه کنید. توجه داشته باشید که لازم نیست تمام سوراخ ها را تک به تک اندازه بگیرید. مثلا اگر برای دورترین نقطه ها به ۶٫۵ متر فیبر احتیاج داشتید. فیبرها را در دسته های ۶٫۵، ۵٫۵، ۴٫۵ و ۳٫۵ متری ببرید. و برای هر سوراخی به تناسب فیبر با اندازه ی مناسب را استفاده کنید.

ب) آماده شدن برای برش:

در اولین قدم برای برش فیبرهای نوری، به فضایی نیاز دارید که بتوانید حداقل یک متر بیشتر از طول بزرگترین فیبر نوری مورد نیازتان، در آن حرکت کنید. یعنی مثلا اگر بیشترین طول فیبری که لازم دارید ۵ متر است، بتوانید مسافتی به طول ۶ متر را به صورت مستقیم در آن طی کنید. وقتی که این فضا را مهیا کردید، یک نقطه شروع مشخص کنید که حلقه فیبر را روی آن قرار دهید و با چسب برق یا ماژیک یا هر وسیله دیگری آن را علامت بزنید.

دقت کنید که به طول هایی که اندازه گرفته اید حداقل ۰٫۵ متر اضافه کنید. چون فیبرها نباید تا خوردگی داشته باشند. همچنین اگر موقع نصب ببینید طول فیبرها کوتاه هستند، کاری از دستتان بر نمی آید. ولی اگر کمی بلندتر باشند میتوانید به راحتی ببریدشان. حالا سر متر را در این نقطه شروع محکم کرده و طول هایی از فیبر نوری را که لازم دارید نسبت به نقطه شروع اندازه گرفته و روی زمین علامت بزنید.

ج) باز کردن فیبر و برش:

فیبر را از بسته بندی بیرون آورده و سر فیبر را پیدا کرده و آزاد کنید. سر فیبر را بچینید تا هیچ خم ناجور یا تا خوردگی در سر فیبر نباشد. رول فیبر را به پهلو بخوابانید تا خود به خود حرکت نکند و آن را به نحوی روی نقطه شروع قرار دهید که طول هایی که اندازه می گیرید نسبتا دقیق باشد. مقداری از فیبر را از روی رول آزاد کنید. سپس سر فیبر را گرفته و به سمت نقطه ای که علامت زده اید حرکت کنید تا طول مورد نظر از روی رول آزاد شود.

سر فیبر را روی نقطه ی علامت زده شده ثابت کنید (با چسب یا یک وزنه ی سبک) سپس به سمت رول برگردید. سعی کنید فیبر تاحد امکان کشیده باشد (ولی زیاد از حد آن را نکشید) و مطابق با نقطه شروع فیبر را با کف چین یا سیم چین از رول ببرید. (اگر طول فیبرها تا حدود ۳۰ سانتی متر بلند تر هم باشد مشکلی به وجود نمی آورد.) این مرحله را اینقدر تکرار کنید تا تمام فیبرهایی که نیاز دارید بریده شوند.

۳- سوراخ کاری

این قسمت یکی از راحت ترین و سریع ترین بخش های کار است. جاهایی را که در مرحله آماده سازی علامت زده اید با دریل و مته سوراخ کنید. سوراخ کردن کناف کار بسیار راحتی است. هم چنین لازم نیست که مته دقیقا بر کناف عمود باشد (البته سعی خودتان را بکنید ولی اگر نشد مشکلی به وجود نمی آید.) همچنین دقت کنید که اگر سقف را روی سازه نصب نکرده اید، حتما مته را از سمتی از سقف وارد کنید که پس از نصب دیده می شود. چون مته در هنگام خروج مقداری از اطراف سوراخ را می کند که در ظاهر کار تاثیر می گذارد.

به این نکته هم توجه داشته باشید که درست است که قطر فیبر نوری ۱ میلی متر است ولی اگر سوراخ هایی هم که ایجاد می کنید به همان قطر باشند، فیبر درون این سوراخ ها به سختی حرکت می کند و برای مراحل بعدی با مشکل مواجه خواهید شد. اگر به مته ی ۱٫۲ دسترسی ندارید همان مته ۱ را مقداری در داخل سوراخ بچرخانید تا سوراخ را گشادتر کند. و البته مواظب باشید که مته نازکی را که استفاده می کنید نشکنید.

۴- رد کردن فیبرها

اگر سقف روی سازه نصب شده باشد، این مرحله طولانی ترین و خسته کننده ترین بخش کار است. فیبرها را باید یکی یکی وارد سوراخ کرده و با دستتان که از سوراخ های بزرگ وارد کناف کرده اید بگیرید و با احتیاط بکشید تا حدود ۳۰ سانتی متر از فیبر بیرون بماند. توجه کنید که برای جلوگیری از گیر کردن فیبرهای بلند، بهتر است اول از پردردسرترین سوراخ ها یعنی سوراخ های دورتر از منبع شروع کنید.

هر دسته ی حدودا ۵۰ تایی را هم با بست کمربندی و یا چسب برق از چند نقطه به هم ببندید تا برای رد کردن نهایی آماده باشد. اگر سقف را روی سازه نصب نکرده باشید، کارتان در این مرحله بسیار ساده تر خواهد بود. فیبرها را از همان پشت وارد سوراخ می کنید تا حدود ۳۰ سانتی متر از طرف دیگر بیرون بیاید. توجه کنید که در این حالت اول سوراخ هایی که به منبع نزدیک تر هستند را استفاده کرده و سپس به سراغ سوراخ های دورتر می رویم.

از هر روشی که برای رد کردن فیبرها استفاده می کنید، برای جلوگیری از رد شدن قسمت کوتاه باقی مانده، حتما آنرا گره بزنید. توجه کنید که یک گره ساده کفایت می کند. همچنین لازم نیست که گره خیلی محکم باشد، همین که در اثر برخورد یا فشار خود به خود باز نشود کفایت می کند. سعی کنید تا حد امکان تغییر شکل غیر قابل بازگشت (مثل تاخوردگی) در فیبرهای نوری ایجاد نکنید.

۵- اتصال فیبرها به دستگاه

بعد از اینکه همه ی فیبرها را از سوراخ هایشان رد کرده و به صورت دسته در آوردیم باید این دسته ها را به محل منبع فیبر نوری برسانیم.ممکن است در این مرحله نیاز باشد که همه ی دسته ها را در یک سمت جمع کرده و سقف را نصب کنیم. اگر روی سقف نصب شده کار می کرده اید، باید با استفاده از فنر سیم کشی دسته های فیبر آویزان از سوراخ های بزرگ را به سمت محل منبع ببریم. وقتی دسته های فیبر را به محل منبع رساندیم، آنها را طوری کنار هم قرار می دهیم تا کمترین اعوجاج در فیبرها به وجود بیاید.

طرح های نورپردازی جهت تغییر دکوراسیون منزل

فیبرها طول های مختلف دارند

چون به هر حال فیبرها طول های مختلف دارند و از نقاط مختلفی تا اینجا آمده اند. وقتی فیبرها در وضعیت مناسب قرار گرفتند، آنها را مجددا به هم بسته و فیبرهای بلند را می بریم تا تقریبا مرتب و هم اندازه شوند. در این هنگام گلند پلاستیکی و بوش آلومینیومی سر دستگاه را باز کرده و دسته بزرگ فیبر را وارد آن میکنیم. دسته فیبر را از داخل بوش آلومینیومی نیز رد کرده و بوش را به پشت گلند رسانده و به آن می بندیم. حالا گلند پلاستیکی را در محل مناسبی محکم می کنیم. یعنی در جایی که همه فیبرها از سمت پشت بوش آلومینیومی خارج شده باشند و مجبور هم نباشیم که طول زیادی از فیبرها را کوتاه کنیم. پیچ گلند را کاملا پیچانده و محکم می کنیم تا دیگر تکان نخورد.

حالا کارد مستعمل را روی منبع حرارتی (اجاق گاز یا پیک نیک) کاملا گرم می کنیم. وقتی که کاملا داغ شد، با استفاده از آن فیبرها را از لبه ی بوش آلومینیومی می بریم. به این صورت که همه فیبرها کاملا لب به لب بوش آلومینیومی بوده و سرهایشان به هم بچسبند. به این ترتیب دسته ی فیبرها آماده هستند که از طریق بوش آلومینیومی و پیچ سر آن به دستگاه متصل شوند.

سازه ستاره باران شما آماده است، لذت ببرید

نمونه اجرا های سقف کهکشانی