لزوم ریل گذاری مناسب در بهره برداری از استارتاپ های صنعت برقی

در ایران مدتی است تب کارآفرینی‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات و کسب و کار‌های اینترنتی شکل گرفته اند که البته بخش زیادی از آن بخاطر مشکلات بیکاری و اشتغال نامناسب به ویژه برای رشته‌های فنی مهندسی در ایران است.

در این بین بازار داغ برگزاری استارتاپ ویکند‌ها هم داغ شده است. استارتاپ ویکند یک رویداد آموزشی-تجربی در سراسر دنیاست. در این برنامه شرکت‏ کنندگان پرانگیزه‌ای شامل برنامه نویسان، مدیران تجاری، عاشقان استارتاپ، بازاریاب‏ها و طراحان گرافیک گرد هم می‌آیند تا ایده‌هایشان را مطرح کنند، گروه تشکیل بدهند و ایده‌ای را اجرا کند.

در حوزه انرژی نیز یکی دو سال است رویداد‌های کارآفرنی شکل گرفته و استارتاپ‌های مختلفی شروع بکار کرده اند. در صنعت برق نیز به صورت محدود چند رویداد در این حوزه برگزار شده است. آخرین مورد آن، استارتاپ ویکند توزیع انرژی الکتریکی است که هفته گذشته در حاشیه بیست و سومین کنفرانس ملی شبکه‌های توزیع برق در پژوهشگاه نیرو برگزار شد و مورد استقبال خوبی نیز قرار گرفت.

شرکت توزیع نیروی برق استان تهران جوایز این استارتاپ را برعهده گرفت و در بخش مشاوره‌های فنی، از کارشناسان این شرکت استفاده شده بود. ۶ تیم طی دو روز بوم کسب و کار خود را با حضور مشاورانی از بخش‌های مختلف اماده کردند و توسط داوران مختلف داوری شدند. این رویداد تجربه جدیدی بود که نقاط قوت و ضعف‌هایی نیز داشت.

بخش مهمی از برگزاری و حمایت از رویداد‌های کارآفرینی را پژوهشگاه نیرو بر عهده داشته است که اقدامات خوبی نیز انجام داده است، اما از آنجا که استارتاپ‌ها خصوصی هستند، یک بخش دولتی نمی‌تواند درک درستی از نیاز‌های آن‌ها داشته و لذا ریل گذاری حرکت استارتاپ‌های صنعت برقی از سوی یک نهاد دولتی نظیر پژوهشگاه نیرو اشتباه به نظر می‌رسد.

استارتاپ یک کسب و کار موقت (سریع) است که با هدف یافتن یک مدل کسب و کار تکرارپذیر و مقیاس پذیر بوجود آمده است. سرعت و زمان عوامل مهمی در موفقیت یک استارتاپ هستند که دولتی کردن آن‌ها عملا با ذات استارتاپ بودن در تضاد است.

یکی از مهترین ضعف‌های استارتاپ‌های صنعت برقی، نداشتن درک درست از شبکه برق و نیاز‌های آن است. استارتاپ‌های صنعت برقی عموما توسط افرادی اجرا می‌شود که جوان بوده و یا اصلا در صنعت برق سابقه فعالیت نداشته و یا با تازگی با ان آشنا شده اند لذا در موارد متعددی مشاهده می‌شود که ایده‌های مطرح شده خالی از پختگی کافی است.

فضای هیجان انگیز حاکم بر مسابقات و استارتاپ ویکند‌های ایرانی و سودای رسیدن به سود‌های کلان و سریع، جوانان بسیاری را در دام خود گرفتار کرده و موجب شده تا قبل از آنکه مطالعه کافی برای راه اندازی ایده خود داشته باشند بر آن متمرکز شده و هزینه و وقت زیادی تلف می‌کنند.

استارتاپ به شرکت‌های نوپایی گفته می‌شود که با یک ایده‌ی ساده و اولیه شروع می‌کنند و به سرعت رشد می‌یابند و به درآمد می‌رسند. استارت‌آپ‌ها معمولا نیاز به سرمایه اولیه هنگفتی ندارند و به کمک فناوری توسعه پیدا می‌کنند لذا اغلب بر بستر ICT شکل می‌گیرند و اینترنتی رشد می‌کنند.

هدف استارتاپ ویکند آموزش و ترویج کارآفرینی است. در این گونه گروه‏ها یاد می‏گیرند چگونه درست فکر کنند و ایده خود را در جهتی درست و عملی شدن رشد دهند.

برگزاری استارتاپ ویکند‌هایی که توسط دولتی‌ها اداره و مدیریت می‌شود نه تنها ترویج کارآفرینی نمی‌کند که گا‌ها به موجب به انحراف رفتن ایده‌ها و اتلاف انرژی فعالان این حوزه شود. کسی که خود هنوز حقوق بگیر دولت است و نتوانسته برای یک نفر اشتغال ایجاد کند (نه با سفارش کارمند نماید) چطور می‌تواند راه درست را به استارتاپ‌های جدید نشان دهد؟ یا فردی که چالش‌ها و مصائب توسعه کسب و کار را درک نکرده است چطور می‌تواند راه درست فکر کردن را به بقیه نشان دهد؟ برای همین است که بیش از ۹۰ درصد استارتاپ‌ها در همان چند ماه اول یا سال اول راه اندازی شکست خورده و متوقف می‌شود.

صنعت برق در دنیا به سمت بهره گیری از ICT حرکت و ظرفیت‌های خوبی برای ایجاد استارتاپ‌های برقی فراهم کرده است. علاوه بر این هوشمندسازی و ریزشبکه های شبکه برق، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، مدیریت مصرف و تقاضا، هوشمندسازی تاسیسات برقی ساختمان ها، خدمات برق شهری و خانگی، کنتورخوانی و پرداخت قبوض، بورس انرژی و بازار برق، اصلاح شبکه و کاهش تلاف، خدمات مشترکین، مسائل حقوقی و قراردادی حوزه برق، وسایل حمل و نقل برقی، تامین روشنایی ثابت و پورتابل، ذخیره ساز‌های انرژی، کیفیت توان، سرمایه گذاری‌ها و فاینانس در صنعت برق، اطلاع رسانی و آموزش‌های برقی، خدمات مشاوره‌ای صنعت برق، فروش محصولات و تعمیرات و نگهداری و … همه می‌توانند از فرصت‌های کارآفرینی و راه اندازی استارتاپ‌های صنعت برقی باشند.

به هر حال نیاز است که ریل گذاری استارتاپ های صنعت برقی به صورتی درست و اصولی انجام شده و وزارت نیرو و توانیر نیز زیرساخت های بهره گیری از این پتانسیل را فراهم سازند. ژست حمایت از کارآفرینی استارتاپی تاکنون توسط پژوهشگاه نیرو حفظ شده است و باید تلاش گردد تا با فرایندی اصولی و گسترده، ایده های برتر حوزه صنعت برق شناسایی شده و فرصت بکارگیری آنها فراهم گردد.

تعداد قابل توجهی از ایده های استارتاپی برقی نیاز به سرمایه های زیادی برای اجرا دارند و گروهی از آنها نیز بدون حمایت دولتی توان توسعه و گسترش ندارند.اینها بجز مشکلات حقوقی و قانونی است که مسائلی نظیر امنیت شبکه، ایمنی، حقوق مالکیتی، زیرساخت های ارتباطی و اینترنتی، مجوزات دست و پاگیر مختلف و… ممکن است برای آنها ایجاد نماید.

شاید لازم باشد که تاکید شود کارآفرینی با استارتاپ فرق‌های زیادی دارد و خیلی‌ها راه اندازی یک کسب و کار را با استارتاپ اشتباه می‌گیرند. استارتاپ‌ها شانس موفقیت بالایی ندارند و عمولا پر رسیک هستند. تعداد زیادی از همکاران ما در صنعت برق هنوز درک درستی از استارتاپ نداشته و صرفا راه اندازی یک کار جدید و داشتن وب سایت پویا و بیرون دادن یک اپلیکیشن موبایلی را به راه اندازی یک استارتاپ تفسیر می‌کنند.

به زودی تعدای از فعالان بخش خصوصی صنعت برق با مشارکت استارتاپ‌های مختلف صنعت برقی، یک رویداد کارآفرینی برگزار کرده که بخشی از آن به معرفی استارتاپ‌های صنعت برقی می‌پردازد. ارائه تجارب خارجی، زمینه‌های کارآفرینی جذاب، مدل‌های موفق داخلی، الزامات راه اندازی کسب و کار موفق، بازاریابی و فروش در صنعت برق، آینده اشتغال مهندسان برق و … از جمله موضوعاتی است که قرار است در این رویداد تخصصی مورد بررسی قرار گیرد.