نشست زمین ،خطوط برق دشت اشتهارد را تهدید می کند+تصاویر
علی بیتاللهی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و دبیر کارگروه مخاطرات زلزله، لغزش لایههای زمین، ابنیه، ساختمان و شهرسازی با اشاره به کاهش سالانه ۶۰ میلیون مترمکعبی از منابع آبهای زیرزمینی در استان البرز، افزود: با توجه به محدودیت منابع آبهای سطحی نظیر رودخانهها و سدها، آبهای زیر زمینی عمدهترین منابع آبی استان البرز را تشکیل میدهند، به گونهای که آبهای زیر زمینی سهم حدود ۸۵ درصدی را شامل میشود و در چنین شرایطی وجود حدود ۱۵ هزار حلقه چاه غیرمجاز در گستره استان البرز فشار مصرفی بالایی را به منابع بسیار محدود آبهای زیرزمینی استان البرز وارد میکند.
وی برداشتهای غیر مجاز از چاههای مجاز را از دیگر بحرانهای استان البرز نام برد و خاطر نشان کرد: عدم کنترل جدی بر میزان استحصال آبهای زیر سطحیدر مورد چاههای مجاز و از طرف دیگر وجود چاههای غیرمجاز فراوان در استان کم وسعتی مانند البرز با منابع آبی محدود، ارمغان نامیمونی به نام “فرونشست زمین” را بر پهنههای دشتی این خطه تحمیل کرده است. این امر را در دشتهای استان بهویژه در “هشتگرد”، “تهران”، “کرج” و “اشتهارد” میتوان به طور مستقیم مشاهده کرد.
بیتاللهی ادامه داد: در کنار ضربات نابهنجار زیست محیطی که در اثر مدیریت اشتباه ایجاد شده است و عدم توجه به رعایت مصرف آب که بی رحمانه موجب زیان اجتماعی و زیست محیطی در سطح کلان شده است، کمبود نزولات جوی و تغییرات اقلیمی نیز عامل مهم دیگر تشدیدکننده بحران منابع آب و فرونشست زمین شده است.
تبعات دسترسی به طبقات پایینتر آبهای زیر زمینی
وی اضافه کرد: با افت سطح آب، استحصال آبهای زیر زمینی از آبهای شور و با املاح زیاد خواهد بود که این امر بحرانهای کشاورزی و زیست محیطی بزرگی بر گستره دشتی وارد خواهد کرد، به گونهای که هماکنون آبهای زیرزمینی منطقه از نظر شرب در ردیف آبهای فاقد کیفیت و نامطبوع هستند و به دلیل میزان شوری، برای کشاورزی مناسب نیست.
دبیر کارگروه مخاطرات زلزله، لغزش لایههای زمین، ابنیه، ساختمان و شهرسازی با بیان اینکه دشت اشتهارد در نیمه شمالی حوضه آبریز دریاچه نمک قرار دارد و مساحت کلی آن بالغ بر ۵۰۰ کیلومتر مربع است، اظهار کرد: حداقل ارتفاع این دشت حدود ۱۰۸۰ و حداکثر ۲۰۸۰ متر از سطح دریا است. عمده مرکز جمعیتی این محدوده نیز در شهر اشتهارد است که البته مجموعه اشتهارد صنعتی را نیز باید در این خصوص در نظر گرفت.
ایجاد شکافهای وسیعتر در حوالی آزادراهها و راهآهن
بیتاللهی با اشاره به اثرات فرونشست در استان البرز یادآور شد: فرونشست زمین در اثر افت سطح آب در دشت اشتهارد نظیر دشت ورامین و مناطق جنوبی ورامین در جوار روستای “معینآباد”، “مسیر راه آهن تهران- مشهد” در حوالی ایستگاه “ابردژ”، طرفین آزاد راه “قم- گرمسار” موجب ایجاد شکافهای وسیعی در سطح زمین شده است.
به گفته وی این امر، امکان نفوذ آبهای ناشی از نزولات جوی به داخل شکافها و افزایش سطح مقطع شکافهای زیر سطحی را فراهم خواهد کرد و در پی آن فروریزشهای ناگهانی و عمده دیگری را در سطح زمین شاهد خواهیم بود.
این محقق حوزه مخاطرات طبیعی یادآور شد: چنین رخدادهایی، باعث خسارتهای زیادی بر زیر ساختها، مانند خطوط انتقال نفت، گاز، آب و برق خواهد شد. خطری که هم اکنون سه خط موازی انتقال نیرو و خط توزیع ۲۰ کیلوولتی را در بخشی از دشت اشتهارد تهدید میکند و لازم است مسؤولین شرکت برق منطقهای و توزیع برق به آن توجه ویژه داشته باشند.