آشنایی با پلاک مشخصات موتورهای سه فاز
آشنایی با پلاک مشخصات موتورهای سه فاز
شکل (۱) یک نمونه پلاک موتور سه فاز را نشان می دهد. در جدول (۱) توضیحات مربوط به قسمت های مختلف پلاک آمده است.
جدول (۱)
| شماره | اطلاعات داده شده بر روی پلاک |
| ۱ | نام کارخانهٔ سازنده |
| ۲ | مدل (تیپ ماشین) |
| ۳ | قدرت موتور (برحسب اسب بخار) |
| ۴ | قدرت موتور برحسب کیلووات |
| ۵ | ولتاژ کار موتور (مقدار ولتاژ موتور برحسب ولت) |
| ۶ | نوع اتصال |
| ۷ | جریان (مقدار جریان موتور برحسب آمپر) |
| ۸ | کلاس عایقی |
| ۹ | نوع حفاظت |
| ۱۰ | سرعت موتور (برحسب دور در دقیقه) |
| ۱۱ | تاریخ ساخت |
| ۱۲ | وزن برحسب کیلوگرم |
| ۱۳ | فرکانس کار موتور (برحسب هرتز) |
توجه: در ردیف نهم جدول (۱) که نوع محافظت (ایمنی) به کار رفته در مقابل تماس و نفوذ اجسام خارجی و آب بیان می شود از دوحرف IP حفاظت بین المللی (International Protection) و دورقم کد استفاده می شود. اولین رقم درجهٔ ایمنی را در مقابل تماس و نفوذ اجسام خارجی و دومین رقم درجهٔ ایمنی در مقابل نفوذ آب را نشان می دهد.
برای مثال اگر بر روی پلاک موتوری IP44 نوشته شده باشد بیانگر آن است که این موتور در مقابل اجسام خارجی بزر گتر از قطر ۱ میلی مترو همچنین در مقابل پاشیده شدن آب، حفاظت شده است.
پلاک اتصالات موتور (تخته کِلِم)
برای اتصال سیم پیچ های موتور سه فاز، سر سیم ها از داخل به ترمینال موتور هدایت می شوند، که اصطلاحاً به آن تخته کلم می گویند شکل (۲).
معمولاً سر و ته کلاف های یک موتور سه فاز در داخل تخته کلم با حروف و اعداد نشان داده می شود. در استاندارد
VDE به ترتیب برای نشان دادن سرکلاف های اول تا سوم به ترتیب از حروف V، U و W
و برای ته کلاف ها به ترتیب از حروف Y, X و Z
استفاده می شد.
اما در استاندارد IEC به ترتیب سرکلاف ها با حروف ۱ V1,U و W1 و ته کلاف ها با حروف V2,U2 و W2 مشخص می شود.
در اغلب موارد برای راه اندازی موتورهای سه فازهٔ سه گروه سیم پیچی آن را به صورت ستاره (Y)، مثلث(Δ) یا ترکیب ستاره – مثلث (Y/Δ) اتصال می دهند. این اتصال ها اغلب توسط یا کلیدهای دستی یا کلیدهای مغناطیسی (کنتاکتورها) صورت می گیرد.
در استاندارد آ ی ای سی(IEC) و همچنین چگونگی ایجاد اتصال ستاره را با استفاده از تسمهٔ مسی برروی تخته کِِلم با حروف اختصاری جدید نشان می دهد.
راه اندازی موتورهای سه فاز آسنکرون
در شبکهٔ سه فاز، نحوهٔ اتصال موتورهای سه فاز آسنکرون به شبکهٔ الکتریکی رااصطلاحاً « راه اندازی » می گویند.
موتورهای سه فاز معمولاً با یکی از روش های زیر راه اندازی می شوند:
الف) را ه اندازی به صورت مستقیم:
در این روش کابل خروجی از موتور مستقیماً به شبکهٔ برق س هفاز متصل می شود.
ب) راه اندازی به صورت ستاره مثلث:
در موتورهای با توان بالا در لحظهٔ راه اندازی، جریان خیلی زیادی (حدود ۴ تا ٧ برابر جریان نامی موتور) از سیم پیچی های موتور عبور می کند و می تواند صدماتی به موتور وارد کند. لذا در آغاز موتور را به صورت ستاره راه اندازی می کنند سپس اتصال موتور را به مثلث تغییر می دهند.
جدول (۲) محدودهٔ توان موتورهای سه فازه در ولتاژهای مختلف را برای راه اندازی به روش های فوق را نشان می دهد.
امروزه برای را ه اندازی موتورهای با توان زیاد، از را ه اندازهای الکترونیکی معروف به را ه انداز نرم استفاده می شود.
راه اندازی موتورهای سه فاز آسنکرون در شبکۀ تک فاز
در صورت دسترسی نداشتن به شبکهٔ سه فازه، می توان یک موتور سه فاز آسنکرون را در شبکه تک فاز راه اندازی کرد.
برای این که شرایط موتور دارای قدرت و گشتاور راه اندازی مناسب باشد، معمولاً از یک خازن روغنی در مدار سیم پیچی استاتور استفاده می شود.
ظرفیت خازن مناسب را می توان از جدول زیر محاسبه کرد.
| ظرفیت خازن به ازای هر اسب بخار توان | ظرفیت خازن به ازای هر کیلووات توان |
| ۵٠ میکروفاراد | ٧٠ میکروفاراد |
نحوهٔ قرار گرفتن خازن در مسیر سیم پیچی های موتور نیز به دو صورت می تواند باشد. شکل (۶) وضعیت اتصال خازن به سیم پیچ های موتور را نشان می دهد.
جهت مطالعه ادامه مطلب فایل PDF زیر را دانلود نمائید:
- فرمت فایل : PDF
- حجم فایل : ۶۴۳ کیلو بایت
- تعداد صفحات : ۱۳ صفحه
