آزمون مقاومت عایق و روکش در برابر ترک خوردگی – سیم و کابل
سیم و کابل تولید شده جهت استفاده ممکن است در محل ها و مکانهای متفاوتی مورد استفاده قرار بگیرد . ممکن است در منطقه سردسیر که زمستانهای سختی دارد یا گرمسیر که تابستانهای بسیار گرمی دارد نصب شود، بنابراین بایستی محصولات در شرایط گرما و سرما تست شود که استاندارد بین المللی IEC این آزمونها را پیش بینی کرده و در اختیار تولید کننده گان قرار داده است . در این مبحث نحوه انجام آزمون شوک حرارتی عایق و روکش را که یکی از آزمون های گرمایشی سیم و کابل تحت شزایط گرما است را بررسی خواهیم کرد.
دامنه کاربرد: کلیه سیم و کابلهای استاندارد ۶۰۷ و ۱-۳۵۶۹
استاندارد: ISIRI 5525-3-1 / IEC 60811-3-1
تجهیزات مورد نیاز:
کوره بدون فن (آون آزمایشگاهی)
میله ها با قطر های مناسب
نمونه برداری
از هر رشته مورد آزمون باید دو نمونه با طول مناسب از دو محل به فاصله حداقل یک متر برداشته شود . پوشش های بیرونی ، در صورت وجود ، باید از عایق برداشته شوند .
تهیه آزمونه ها
آزمونه ها باید به یکی از سه روش زیر تهیه شود :
الف – برای رشته های با قطر کلی حداکثر ۱۲٫۵ میلی متر ، هر آزمونه باید شامل تکه ای از رشته باشد .
ب – برای رشته های با قطر کلی بیش از ۱۲٫۵ میلی متر و با حداکثر ضخامت عایق پنج میلی متر و برای کلیه رشته های قطاعی شکل ، هر آزمونه باید شامل یک نوار برداشته شده از عایق به پهنای حداقل ۱٫۵ برابر ضخامت و حداقل چهار میلی متر باشد .
نوار باید در جهت محور هادی بریده شود . در مورد رشته های قطاعی شکل ، این نوار باید از قسمت پشت یا گرد قطاع بریده شود .
پ – در مورد رشته های با قطر کلی بیش از ۱۲٫۵ میلی متر و ضخامت عایق بیش از پنج میلی متر ، هر آزمونه باید شامل یک نوار بریده شده مطابق با ردیف ب بوده و سپس روی سطح بیرونی برای ایجاد ضخامت بین چهار تا پنج میلی متر سایش یا برش ، با اجتناب از ایجاد حرارت ، انجام گیرد . این ضخامت باید روی قسمت ضخیم تر اندازه گیری شود و پهنای نوار حداقل ۱٫۵ برابر ضخامت آن باشد .
پیچیدن آزمونه ها روی میله ها
هر آزمونه باید در دمای محیط به طور محکم و به صورت مارپیچ با گام کم دور یک میله به صورت زیر پیچیده و ثابت شود :
الف – در مورد آزمونه های تهیه شده طبق ردیف الف تهیه آزمونه ها و در مورد بندها و کابل های تخت ، قطر میله و تعداد دورها باید مطابق جدول ۱ باشد.
قطر میله باید بر اساس بعد کوچکتر رشته انتخاب شود و نحوه پیچش آن به گونه ای است که محور کوچکتر بند یا کابل عمود بر محور میله باشد .
جدول ۱- قطر میله و تعداد دورها بر حسب قطر بیرونی آزمونه
| قطر بیرونی آزمونه
mm |
حداکثر قطر میله
mm |
تعداد دورها |
| تا و خود ۲٫۵ | ۵ | ۶ |
| بیش از ۲٫۵ تا و خود ۴٫۵ | ۹ | ۶ |
| بیش از ۴٫۵ تا و خود ۶٫۵ | ۱۳ | ۶ |
| بیش از ۶٫۵ تا و خود ۹٫۵ | ۱۹ | ۴ |
| بیش از ۹٫۵ تا و خود ۱۲٫۵ | ۴۰ | ۲ |
ب – در مورد آزمونه های تهیه شده طبق ردیف ب تهیه آزمونه ها قطر میله و تعداد دورها باید مطابق جدول ۲ باشد . در این حالت ، سطح داخلی آزمونه باید در تماس با میله باشد .
جدول ۲ – قطر میله و تعداد دورها بر حسب ضخامت آزمونه
| ضخامت آزمونه
mm |
حداکثر قطر میله
mm |
تعداد دورها |
| تا و خود ۱ | ۲ | ۶ |
| بیش از ۱ تا و خود ۲ | ۴ | ۶ |
| بیش از ۲ تا و خود ۳ | ۶ | ۶ |
| بیش از ۳ تا و خود ۴ | ۸ | ۴ |
| بیش از ۴ تا و خود ۵ | ۱۰ | ۲ |
در استفاده از این جداول ، قطر یا ضخامت آزمونه باید با استفاده از کولیس یا هر ابزار مناسب دیگری اندازه گیری شود .
گرمایش و بازبینی
هر آزمونه باید بر روی میله مربوط به آن داخل کوره ای که از پیش تا دمای تعیین شده در استاندارد سیم و کابل مربوط گرم شده است یا دمای ۳± ۱۵۰ درجه سلسیوس به شرط آن که دمای دیگری در استاندارد مربوط تعیین نشده باشد ، قرار گیرد . آزمونه ها باید در دمای تعیین شده به مدت یک ساعت نگهداشته شوند .
آزمونه ها باید از کوره برداشته شده و صبر کرد تا تقریباً به دمای محیط برسند . سپس باید در حالی که هنوز روی میله ها قرار دارند ، بررسی شوند .
ارزیابی نتایج
هنگامی که آزمونه ها با چشم غیر مسلح بدون بزرگنمایی بررسی می شوند ، نباید هیج گونه ترک خوردگی نشان دهند .
آزمون شوک حرارتی بر روی روکش
نمونه برداری
از هر روکش مورد آزمون باید دو نمونه با طول مناسب از دو محل به فاصله حداقل یک متر برداشته شود .
پوشش های بیرونی باید برداشته شوند .
تهیه آزمونه ها
الف – برای روکش های با قطر کلی حداکثر ۱۲٫۵ میلی متر ، به جز کابل های عایق شده پلی اتیلنی با روکش پلی وینیل کلراید ، هر آزمونه باید شامل تکه ای از کابل باشد .
ب – برای روکش های با قطر کلی بیش از ۱۲٫۵ میلی متر و با حداکثر ضخامت عایق پنج میلی متر و برای روکش های کابل های با عایق پلی اتیلن ، هر آزمونه باید شامل یک نوار برداشته شده از روکش به پهنای حداقل ۱٫۵ برابر ضخامت و حداقل چهار میلی متر باشد . نوار باید در جهت محور کابل بریده شود .
پ – در مورد روکش های با قطر کلی بیش از ۱۲٫۵ میلی متر و ضخامت بیش از پنج میلی متر ، هر آزمونه باید شامل یک نوار بریده شده مطابق با ردیف ب بوده و سپس روی سطح بیرونی برای ایجاد ضخامت بین چهار تا پنج میلی متر سایش یا برش ، با اجتناب از ایجاد حرارت ، انجام گیرد . این ضخامت باید روی قسمت ضخیم تر نوار اندازه گیری شود و پهنای نوار حداقل ۱٫۵ برابر ضخامت آن باشد .
ت- در مورد کابل های تخت ، چنانچه پهنای کابل بیش از ۱۲٫۵ میلی متر نباشد ، هر آزمونه باید قطعه ای از کابل کامل باشد . چنانچه پهنای کابل بیش از ۱۲٫۵ میلی متر باشد ، هر آزمونه باید شامل نواری برداشته شده از روکش مطابق با ردیف ب باشد .
پیچیدن آزمونه ها روی میله ها
هر آزمونه باید در دمای محیط به طور محکم و به صورت مارپیچ با گام کم دور یک میله به صورت زیر پیچیده و ثابت شود :
الف – در مورد آزمونه های تهیه شده طبق ردیف الف تهیه آزمونه های روکش و کابل های تخت که دارای حداکثر پهنای ۱۲٫۵ میلی متر طبق ردیف ت تهیه آزمونه های روکش هستند ، قطر میله و تعداد دورها باید مطابق ردیف الف پیچیدن آزمونه ها روی میله ها برای عایق باشد در این حالت ، سطح داخلی آزمونه باید در تماس با میله باشد .
قطر یا ضخامت هر آزمونه باید با استفاده از کولیس یا هر ابزار مناسب دیگری اندازه گیری شود .
گرمایش و بررسی
هر آزمونه باید بر روی میله مربوط به آن داخل کوره ای که از پیش تا دمای تعیین شده در استاندارد سیم و کابل مربوط گرم شده است یا دمای ۳± ۱۵۰ درجه سلسیوس به شرط آن که دمای دیگری در استاندارد مربوط تعیین نشده باشد ، قرار گیرد . آزمونه ها باید در دمای تعیین شده به مدت یک ساعت نگه داشته شوند .
آزمونه ها باید از کوره برداشته شده و صبر کرد تا تقریباً به دمای محیط برسند . سپس باید در حالی که هنوز روی میله ها قرار دارند ، بررسی شوند .
ارزیابی نتایج
هنگامی که آزمونه ها با چشم غیر مسلح بدون بزرگنمایی بررسی می شوند ، نباید هیج گونه ترک خوردگی نشان دهند .
بیشتر بخوانید :
آزمون ولتاژ روی سیم و کابل های تکمیل شده
