یادگیری بخش عمده‌ای از زندگی هر شخصی را تشکیل می‌دهد. انسان همیشه تشنه‌ی آموختن و رشد است؛ اما یادگیری به زمان نیاز دارد و زمان هم ارزشمند است. بنابراین چگونه می‌توان از طریق افزایش سرعت فرآیند یادگیری، حداکثر استفاده از زمان را برد؟ به لطف علوم عصبی، درک بهتری از روش یادگیری و مؤثرترین روش‌های پردازش مغزی و حفظ اطلاعات به‌وجود آمده است. برای توسعه‌ی دانش و جهش سریع، در ادامه ۱۰ روش اثبات‌شده برای یادگیری سریع ارائه شده است.

۱. با خودکار و کاغذ یادداشت‌برداری کنید

شاید به‌نظر برسد که یادداشت‌برداری با لپ‌تاپ در طول یک کنفرانس یا سخنرانی، دقیق‌تر باشد و به یادگیری سریع‌تر کمک کند؛ اما این راه نتیجه‌بخش نیست. برای تسریع روند یادگیری، لپ‌تاپ خود را کنار بگذارید و به شیوه‌ی سنتی با کاغذ و قلم یادداشت‌برداری کنید. بر اساس پژوهش‌ها، درصد حفظ اطلاعات در حافظه‌ی افرادی که نکات را تایپ می‌کنند، کمتر است؛ اما افرادی که یادداشت را به‌صورت دستی برمی‌دارند، نکات بیشتری را یاد می‌گیرند.

با اینکه فرآیند یادداشت‌برداری با دست، کندتر و خسته‌کننده‌تر از تایپ است اما نوشتن اطلاعات باعث توسعه‌ی درک و حفظ آن‌ها می‌شود. چارچوب‌بندی مجدد اطلاعات بر اساس کلمات، به حفظ طولانی‌مدت اطلاعات کمک می‌کند و به معنی بهبود فرآیند فراخوانی اطلاعات و عملکرد شما در آزمون‌ها خواهد بود.

۲. مهارت‌های یادداشت‌برداری بهینه

هرچقدر یادداشت‌های شما بهتر باشند، سرعت یادگیری هم افزایش خواهد یافت. دانستن روش یادداشت‌برداریدقیق به شما در به‌خاطر سپردن مفاهیم، دستیابی به درک عمیقی از بحث و توسعه‌ی مهارت‌های یادگیری معنادار کمک می‌کند. بنابراین قبل از یادگیری یک بحث جدید، مطمئن شوید استراتژی‌های مختلف یادداشت‌برداری ازجملهروش کرنل را یاد گرفته‌اید؛ این روش در سازمان‌دهی یادداشت‌های کلاسی به‌صورت خلاصه‌ و قابل هضم به شما کمک می‌کند.

صرف‌نظر از روشی که به کار می‌برید، بعضی مفاهیم پایه‌ی یادداشت‌برداری عبارت‌اند از:

•  شنیدن و یادداشت‌برداری به زبان خود
• قرار دادن فضاهای خالی و خطوط بین ایده‌های اصلی به صورتی که بتوانید دوباره به آن‌ها نکته اضافه کنید
• توسعه‌ی یک سیستم پایدار از علائم اختصاری و نمادها برای صرفه‌جویی در زمان
• نوشتن عبارت‌ها، نه صرفا جملات کامل
• یادگیری برای جذب اطلاعات مهم و نادیده گرفتن اطلاعات ناچیز

۳. تمرین توزیع‌شده

این روش شامل استفاده از تمرین‌های مختلف برای یک موضوع (برای مثال جلسات مطالعه) در یک بازه‌ی زمانی مشخص است. جلسات فاصله‌دار مطالعه برخلاف جلسات فشرده، مهارت یادگیری مفهومی و تکراری را بهبود می‌دهند. در اولین قدم باید در طول شرح درس یا موضوع، یادداشت‌برداری کنید. در مرحله‌ی بعد، چند دقیقه صرف بررسی یادداشت‌ها کنید و تغییرات لازم را برای اضافه کردن جزئیات و اطمینان از دقت آن‌ها اعمال کنید.

سعی کنید این روند را خیلی سریع و پس از هر کلاس یا درس انجام دهید. به‌مرور زمان می‌توانید جلسات را پراکنده کنید و آن‌ها را از هر روز به سه روز در هفته برسانید. تمرین فاصله‌گذاری در یک دوره‌ی طولانی بسیار مؤثر است، زیرا معمولا مطالعه در بازه‌های کوتاه آسان‌تر از مطالعه‌ی پیوسته و طولانی است.

۴. مطالعه، خواب، مطالعه‌ی بیشتر

فرض کنید فردا یک پروژه یا ارائه‌ی بزرگ دارید اما هنوز برای آن آماده نیستید. ممکن است مانند بسیاری از افراد تا دیروقت برای انجام کارها بیدار بمانید. مطمئنا سخت‌کوشی، پاداشی را به‌دنبال خواهد داشت اما اگر روز بعد خسته باشید چطور؟ باید بدانید کار سخت و زیاد، تنها راه بهینه برای پردازش اطلاعات توسط مغز نیست.

بر اساس پژوهش‌ها ارتباطی عمیق بین خواب و یادگیری وجود دارد. بستن چشم‌ها می‌تواند به تقویت یادگیری کمک کند. همین‌طور خواب عمیق در طی دوازده ساعت فرآیند یادگیری می‌تواند به بهبود حافظه کمک کند. دانش‌آموزانی که هم مطالعه می‌کنند و هم زیاد می‌خوابند، نه‌تنها عملکرد آموزشی بهتری دارند بلکه خوشحال‌تر نیز هستند.

۵. شیوه‌ی تمرین خود را تغییر دهید

اگر در حال یادگیری یک مهارت هستید، یک نکته را بارها تکرار نکنید. اعمال تغییرات کوچک در طول تکرار تمرین‌ها باعث می‌شود مهارت را سریع‌تر یاد بگیرید. در یک بررسی روی افرادی که به مهارت کامپیوتری پرداختند، افرادی که مهارت را یاد گرفتند و سپس جلسه‌ی تمرین خود را کمی تغییر دادند نسبت به افرادی که صرفا یک وظیفه را بارها و بارها تکرار کردند، عملکرد بهتری داشتند.

این روش تنها زمانی جواب می‌دهد که تغییرات اعمال‌شده کوچک باشند، اعمال تغییرات بزرگ در روش اجرای یک مهارت کمک زیادی به شما نخواهد کرد. برای مثال اگر به یادگیری مهارت گلف یا تنیس می‌پردازید سعی کنید اندازه یا وزن چوب گلف یا راکت خود را در هر بار تمرین تغییر دهید.

۶. استفاده از دستگاه‌های یادیار (حافظه)

یکی از بهترین روش‌های برای به‌خاطر سپردن بخش زیادی از اطلاعات، استفاده از یک دستگاه یادیار است که شامل الگویی از حروف، صداها و موارد دیگر برای کمک به یادگیری است. یکی از محبوب‌ترین دستگاه‌های حافظه، آهنگ الفبا است (که در کودکستان یاد گرفتید). این آهنگ به کودکان کمک می‌کند تا حروف الفبا را به‌خاطر بسپارند و حتی پس از سال‌ها در حافظه‌ی بزرگسالان هم باقی مانده است.

دستگاه‌های حافظه، به ساده‌سازی، خلاصه‌سازی و فشرده‌سازی اطلاعات و در نتیجه یادگیری آسان‌تر آن‌ها کمک می‌کنند. این دستگاه می‌تواند به دانشجویان پزشکی یا حقوق و یادگیری یک زبان جدید کمک کند؛ بنابراین اگر می‌خواهید حجم زیادی از اطلاعات را به خاطر بسپارید، از دستگاه حافظه استفاده کنید.

۷. برای بازیابی تمرکز به مغز خود استراحت دهید

گاهی اطلاعات بیش از اندازه در مغز بارگذاری می‌شوند. برای یادگیری یک بحث جدید، مغز شما با ارسال سیگنال‌هایی به گیرنده‌های حسی می‌تواند اطلاعات جدید را ذخیره کند، اما استرس و بارگذاری بیش‌ازحد اطلاعات، مانع از پردازش بهینه و ذخیره‌سازی اطلاعات در مغز می‌شوند.

وقتی گیج یا مضطرب می‌شوید، مغز شما اصطلاحا خاموش می‌شود. برای مثال وقتی دانشجویان مجبور به شنیدن سخنرانی‌های دقیق و طولانی می‌شوند، خیلی زود از توجه به گفته‌های سخنران دست می‌کشند. آن‌ها نمی‌توانند به‌صورت بهینه اطلاعات را به بانک حافظه‌ی خود هدایت کنند؛ بنابراین بخش یادگیری آن‌ها غیرفعال می‌شود. بهترین راه برای رفع این وضعیت، استراحت مغزی یا تغییر فعالیت برای تمرکز بر یک موضوع جدید است. حتی استراحت پنج‌دقیقه‌ای هم می‌تواند شما را از خستگی مغزی نجات دهد و به تمرکز بیشتر کمک کند.

۸. آب بدن را حفظ کنید

همه می‌دانند نوشیدن آب مفید است. آب برای پوست و سیستم ایمنی مفید است و به حفظ عملکرد بهینه کمک می‌کند. با حفظ آب بدن می‌توانید توانایی‌های شناختی خود را هم توسعه دهید. نوشیدن آب می‌تواند هوش را افزایش دهد. بر اساس یک بررسی، دانش‌آموزانی که در اتاق امتحان آب همراه خود می‌برند، نسبت به دانش‌آموزانی که آب نمی‌برند عملکرد بهتری دارند.

کم شدن آب بدن، می‌تواند تأثیر جدی بر عملکرد ذهنی داشته باشد. وقتی آب ننوشید، مغز سخت‌تر از حد معمول کار می‌کند.

۹. یادگیری اطلاعات به روش‌های متعدد

وقتی از روش‌های متعدد برای یادگیری موضوعی استفاده می‌کنید، مناطق بیشتری از مغز در ذخیره‌سازی اطلاعات سهیم می‌شوند. به این صورت اطلاعات به یکدیگر وصل شده و در مغز شما تعبیه می‌شوند. این روش، افزونگی اطلاعات در ذهن را افزایش می‌دهد. با این روش اطلاعات به حافظه‌ی بلندمدت شما منتقل می‌شود و صرفا آن‌ها را حفظ نمی‌کنید.

می‌توانید از واسطه‌های مختلف از جمله خواندن یادداشت‌ها، خواندن کتاب، تماشای یک ویدئو، شنیدن یک پادکست یا فایل صوتی در مورد آن موضوع به تحریک بخش‌های متعدد مغز بپردازید. هرچقدر تعداد منابع شما برای یادگیری بیشتر باشد، موضوع دلخواه خود را سریع‌تر خواهید آموخت.

۱۰. اتصال آنچه آموخته‌اید، به آنچه می‌دانید

هرچقدر بیشتر بتوانید بین مفاهیم جدید با ایده‌های گذشته ارتباط برقرار کنید، سریع‌تر قادر به یادگیری اطلاعات جدید خواهید بود. بر اساس کتاب Make It Stick، بسیاری از عادت‌های متداول مطالعه مفید نیستند. این عادت‌ها می‌توانند توهم مهارت را ایجاد کنند، اما اطلاعات به‌سرعت از ذهن شما ناپدید می‌شود.

حافظه نقش اصلی را در توانایی انجام وظایف شناختی پیچیده از جمله پیاده‌سازی اطلاعات برای حل مسائلی که قبلا با آن‌ها روبه‌رو نشده‌اید و رسیدن به نتیجه از حقایق قبلی، ایفا می‌کند. با پی بردن به روش تعبیه‌ی اطلاعات جدید در دانش قبلی، به لایه‌های بیشتری از معنا در بحث جدید پی خواهید برد و به این صورت به شکلی بنیادی موضوع را درک می‌کنید و دقیق‌تر آن را به یاد خواهید آورد. ایلان ماسک، مؤسس تسلا و اسپیس ایکس، از این روش استفاده می‌کند. او می‌گوید دانش را به‌صورت یک درخت معنا در نظر می‌گیرد. توصیه‌ی او برای یادگیری نکات جدید، در درجه‌ی اول درک مفاهیم اصلی از جمله هرس شاخه‌های بزرگ قبل از رسیدن به جزئیات است. وقتی جدید را به قدیمی پیوند بزنید، به قلاب‌های ذهنی در مورد دانش جدید خواهید رسید.