کابل مسی یا آلومینیومی ؟
با این که سالهاست از کابل برق قدرت آلومینیومی در کنار نوع مسی استفاده می شود اما برخی از مصرف کنندگان در هنگام انتخاب دچار تردید می شوند.
قابل درک است؛ منظورم همین تردید در انتخاب کابل آلومینیومی می باشد. صحبت از کابل برق که می شود در ذهن رنگ چشم نواز مس متصور می گردد. در این مطلب قصد دارم با نگاه دقیق به مسئله، قدمی در رفع این تردید بردارم.
هنگامی که می خواهیم از یک ماده رسانا برای هدایت جریان الکتریسیته در کابل برق استفاده کنیم باید به چند نکته توجه داشته باشیم. موضوع نخست میزان مقاومت الکتریکی این ماده می باشد. هر چقدر این مقاومت کمتر باشد بهتر است. از طرفی موضوع صرفه اقتصادی نیز مطرح می گردد. نقره فلزی است که از دیدگاه هدایت الکتریکی بهتر از مس عمل می کند؛ اما می بینیم که به جز برخی کاربردهای خاص از آن در تولید سیم و کابل استفاده فراوان نمی شود. علت واضح است؛ آخر چه کسی نقره را با این قیمت بالا می خرد و بعد زیر خاک دفنش می کند!
کابل مسی یا آلومینیومی ؟ فلز مس از قدیم انتخابی مناسب برای هادی سیم و کابل برق بوده است. چون هم از نظر الکتریکی و هم اقتصادی شرایط مناسبی داشت. اما افزایش قیمت این فلز و محدودیت نسبی در منابع معدنی، تولید کنندگان را بر آن داشت که روی یک گزینه بهتر فکر کنند. آلومینیوم انتخاب آنها بود؛ فلزی با ویژگی های گاه منحصر به فرد. بهتر از من می دانید که آلومینیوم مقاومت الکتریکی بیشتری نسبت به مس دارد؛ اما قیمت تقریبا یک سومی آن تحریک کننده است.
بحث مقاومت بالاتر آلومینیوم که مطرح می شود، شاید فکر کنیم استفاده از چنین کابلی موجب افت ولتاژ یا ازدیاد دمای کابل حین بهره برداری خواهد شد. اگر با همان اصولی که سایز کابل مسی را انتخاب می کنیم؛ دست به انتخاب نوع آلومینیومی بزنیم مشکل خاصی به وجود نخواهد آمد. به عبارت دیگر ظرفیت آمپری و افت ولتاژ محاسبه شده و سایز مناسب کابل مشخص می گردد. پس ناگفته معلوم است که برای عبور یک توان ثابت، سطح مقطع کابل آلومینیومی بایستی بیشتر از مس باشد.
در زمینه وزن کابل که بحثی نیست؛ چرا که آلومینیوم از این نظر بهتر (سبکتر) است. البته مواردی همچون خوردگی فلز نیز وجود دارد که با تمهیداتی از جمله استفاده از کلمپ بی متال تا حدودی قابل پیشگیری است.
کابل نامرغوب چه آلومینیومی باشد و چه مسی تفاوتی ندارد. در هر حال به علت استفاده از مواد غیر استاندارد (آلیاژ تعریف نشده) کابل عملکرد درستی نخواهد داشت. موضوع مهم دیگر نوع کاربری است. از آلومینیوم فقط در کابلهای قدرت با عنوان کابل آلومینیومی زمینی و هوایی به صورت خودنگهدار یا فاصله دار می توان استفاده نمود و تا کنون مجوزی برای کاربرد آن در تولید کابل افشان و ساختمانی صادر نشده است.
