چکیده مطلب:

• چین، هند و ژاپن سه چهارم افزایش تولید برق جهان در سال ۲۰۱۷ را تشکیل دادند. بیشترین افزایش تولید برق جهانی، در سال ۲۰۱۷ در آسیا اتفاق افتاد. تولید برق ژاپن پس از ۳ سال کاهش، در این سال بهبود یافت. ترکیه و ایران نیز، افزایش تولید خوبی داشتند.
• چین بزرگترین مصرف کننده برق در جهان است و آمریکا، در رده دوم مصرف قرار دارد. به طور کلی هر چه جمعیت کشورها بیش­تر باشد، مصرف برق بالاتر می ­رود.
• کشف قیمت واقعی برق، امری بسیارضروری، برای زنده ماندن این صنعت، در هر کشور، به شمار می­ آید.

‍ پژوهش خبری صدا وسیما: صنعت برق به عنوان یکی از معدود صنایع با ایجاد ارزش افزوده بالا‌، برای کشور ما بسیار مهم و حیاتی به شمار می رود.. تضعیف این صنعت به هر دلیل می تواند خسارت جبران ناپذیری به کل اقتصاد کشور وارد کند و بهای گزاف آن را صنعتگران می پردازند.

برق در بیشتر کشورهای جهان تا سال ۱۹۸۰ در انحصار دولت ها بود اما از سال ۱۹۹۰ به بعد اصلاحاتی در این حوزه آغاز شد و تفکر جدید خصوصی سازی شکل گرفت. البته موفقیت ها و شکست هایی در این مسیر وجود داشته است.

در ایران نیز تحولاتی طی سال­ها در حوزه تغییر ساختار و ارتقا کیفیت روی داده است، اما هنوز راه طولانی در پیش است. پژوهش حاضر نگاهی کلی و آماری به اوضاع صنعت برق در جهان دارد. لازم به ذکر است که دکتر اسدی، معاون پژوهش سندیکای برق کشور، به پژوهشگر در ارائه برخی اطلاعات و آمار استفاده شده در این پژوهش یاری رسانده است.

چین و هند، بیشترین سهم تولید جهانی برق در سال ۲۰۱۶ را داشتند. در این سال، چین، نیمی از افزایش تولید جهانی برق را، در دست داشت. هند دومین کشور در افزایش تولید برق جهان، در سال ۲۰۱۶ بود و روسیه و کانادا نیز بعد از هند در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.

چین، هند و ژاپن، سه کشوری هستند که  سه چهارم افزایش تولید برق جهان در سال ۲۰۱۷ را تشکیل داده ­اند. بیشترین افزایش تولید برق جهانی، در سال ۲۰۱۷ در آسیا اتفاق افتاد. تولید برق ژاپن پس از ۳ سال کاهش، در این سال بهبود یافت. ترکیه و ایران نیز،  افزایش تولید خوبی داشتند. [۱]

واردات برق در کشورهای همسایه

با نگاهی به آمار کشورهای نزدیک، مشاهده می­شود، بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار فقط واردات کالا و تجهیزات برق داشته اند. کشور ما می­تواند با توجه به مراودات سیاسی و تجاری که با این کشورها که اکثرا کشورهای اسلامی هستند، از این فرصت، نهایت استفاده را ببرد و ارزآوری بالایی ایجاد کند.

کشورهای مهم صادرکننده برق جهان:

چین، ژاپن، آمریکا و آلمان،‌ بزرگترین کشورهای صادرکننده تجهیزات برق در جهان هستند.

آمریکا، چین، آلمان و هنگ کنک، بیشترین حجم واردات تجهیزات الکتریکی را دارند.

نگاهی به قیمت برق در  کشورهای جهان، در سال ۲۰۱۷

نمودار زیر، قیمت برق در برخی کشورهای جهان  در سال ۲۰۱۷ را نشان می­دهد. در آمریکا هر کیلو وات ساعت برق، به قیمت ۰٫۲۱ دلار رسیده است. در انگلستان، مصرف­کنندگان برق، به ازای هر کیلو وات ساعت ۰٫۲۴ دلار پرداخت می­کنند.

در میان کشورهای توسعه یافته، سوئد، یکی از پایین ­ترین قیمت­ های برق را دارد، اما در مقابل، مشتریان ایتالیا در سال ۲۰۱۵ ، بالاترین قیمت برق جهان را تجربه کردند و ۱۵٫۷ دلار در هر کیلو وات ساعت، به علاوه مالیات بر ارزش افزوده، پرداختند.

در ایران اما، متوسط نرخ فروش قیمت برق ۶۰ تومان در کیلو وات ساعت است در صورتی که برای وزارت نیرو ۱۰۰ تومان تمام می شود.

کشف قیمت واقعی برق در کشور ، امری بسیارضروری، برای زنده ماندن این صنعت، به شمار می ­آید.

بر اساس کیلو وات ساعت به دلار

در کشور ایتالیا هیچ نیروگاه هسته ­ای وجود ندارد زیرا پس از انفجار چرنویل در سال ۱۹۸۰ به دلیل لرزه خیز بودن این منطقه و خطرات انرژی هسته ­ای، نیروگاه ­ها جمع شدند. گاز طبیعی، انرژی­ های تجدیدپذیر، نفت و ذغال­ سنگ، سوخت­ های تهیه برق در ایتالیا هستند. این کشور دارای یکی از بزرگترین ذخایر گاز اروپاست اما تولید گاز کمی دارد و به شدت وابسته به واردات است. همه این دلایل سبب بالا رفتن قیمت برق در این کشور شده است.  [۲]

وضعیت مصرف برق در جهان

در سال ۲۰۱۵ مصرف برق در جهان تقریبا به ۲۱٫۱۵ تریلیون کیلو وات ساعت رسید. از سال ۱۹۸۰ به بعد مصرف برق در جهان همواره در حال افزایش بوده است.

چین بزرگترین مصرف کننده برق در جهان است و آمریکا، در رده دوم مصرف قرار دارد. به طور کلی هر چه جمعیت کشورها بیش­تر باشد، مصرف برق بالاتر می­ رود. البته استثنا هم وجود دارد. کانادا با وجود تنها ۳۶ میلیون جمعیت، یکی از پرمصرف­ ترین کشورهای جهان می ­باشد. میزان مصرف برق، معمولا به چند علت، از قبیل، نرخ برق، نوع وسایل گرمایشی و سرمایشی، وضعیت بازار مصرف و … بستگی دارد.

مصرف برق معمولا به علت تلفات شبکه، ذخیره­ سازی، مصرف خود نیروگاه و … کمتر از تولید آن است.

 منبع:  www.statista.com  

کلام آخر

با توجه به اینکه کشورهای همسایه ایران، نیاز فراوانی به واردات برق،‌چه به صورت انرژی و چه به صورت تجهیزات و خدمات مهندسی دارند و از طرفی در ایران توان و زیر ساخت تولید آن چه از نظر مواد اولیه چه زیرساخت­ های مهندسی وجود دارد، فرصتی استثنایی در اختیار ایران است تا از این کالای گران بها و هایتک برای ایجاد اشتغال و ارزآوری استفاده کند و این مهم زمانی به واقعیتی با ارزآوری بالا خواهد رسید که مشکلات این صنعت با وجود ظرفیت های فوق العاده آن برطرف شود.