فیوز چیست و چگونه عمل میکند و ساختار داخلی فیوز چیست؟
فیوز چیست؟
چگونه عمل میکند و ساختار داخلی فیوز چیست؟
فیوز چیست؟ فیوز عبارت است از یک سیم حرارتی که در مدار جریان قرار می گیرد و به ازای جریان به خصوصی در زمان معین ذوب می شود (می سوزد). عملکرد صحیح فیوز نه فقط تابع دقت مرحله ساخت می باشد، بلکه همچنین به استفاده درست و نگهداری صحیح پس از نصب نیز بستگی دارد.
عملکرد صحیح فیوز نه فقط تابع دقت مرحله ساخت می باشد، بلکه همچنین به استفاده درست و نگهداری صحیح پس از نصب نیز بستگی دارد.
چنانچه فیوز به درستی به کار گرفته نشود احتمال وارد آمدن خسارت جدی به تجهیزات گران قیمت وجود دارد.
فیوز چیست؟
انواع فیوزها از نظر ساختار
۱- فیوز ذوب شو (ساده)
۲- گروهی
۳- پیچی یا فشنگی
۴- تیغه‌ای
۵- مخصوص سیم
ساختمان فیوز فشنگی با توپی پیچی
این فیوز رایجترین نوع از فیوزهاست که به کار برده می شود.
منشا اصلاح فیوزی به توپی چینی که در سطح بیرونی فیوز قراردارد، مربوط است،
که سیم با نقطه ذوب پایین در آن قراردارد.
توپی مانند سرپیچ لامپ در سر پیچ پیچانده می شود و پس در هر کوتاه شدن مدار تعویض می شود.
معمولا ، یک فیوز یا دسته فیوزهایی به اتصال های تامین کننده جریان در یک ساختمان یا هر آپارتمانی متصل می شود.
گاهی فیوز ها را در جعبه مستقلی قرارمی دهند.
فیوز پریزی در ساختمان جعبه فیوز وجود دارد که باید با عبور جریان ۳تا ۵A ذوب می شود،
فیوز آپارتمان با عبور جریان ۱۵تا ۲۰A ذوب می شود.
در حالیکه فیوز یک ساختمان برای جریانهای خیلی شدیدتر چند صد آمپر تنظیم می شود.
وظیفه :
فیوز را در دستگاه قرار می دهند تا اگر برق ورودی زیاد شود و یا اگر داخل دستگاه اتصالی پیدا کند فیوز سوخته و به دستگاه آسیبی نرسد.
تست :
برای تست فیوز دو سر اهمتر را به دو سر فیوز می زنیم اگر عقربه حرکت کرد(اهمی نشان داد) سالم است.
نکته : اگر فیوز دستگاهی بسوزد و آن را عوض کنیم و دوباره بسوزد در داخل دستگاه اتصال کوتاه وجود دارد (دیودهای مدار تست شوند)
کاربرد فیوز:
محافظت سیم ها از کوتاه شدگی مدار
برای محافظت سیم ها از کوتاه شدگی مدار ،از فیو استفاده می شود
فیوز ها سیم های نازک مسی اند یا سیم هایی که از فلزات زود گداخت مثل سرب ساخته شده اند.
که به طور سری به مدار حامل جریان متصل می شوند. و طوری در نظرگرفته می شوند
که اگر جریان از مقدار مشخص شده بیشتر شود ذوب می شود.
وقتی که سیم ها توسط تکه سیم مسی متصل شوند ،مدار اتصال کوتاه فیوز بطور سریع ذوب شده و مدار قطع می شود.
فیوز چیست؟
انواع فیوز و کاربرد آن – انتخاب فیوز مناسب
تعریف فیوز:
فیوز یک وسیله حفاظتی است که در تأسیسات الکتریکی برای جلوگیری از آسیب دیدن و معیوب شدن وسایل در مقابل اتصال و نیز برای قطع کردن دستگاه های معیوب از شبکه برق، به کار می رود. انتخاب فیوز باید چنان باشد که هنگام اتصال کوتاه، در کوتاه ترین زمان ممکن و قبل از اینکه صدمه ای به سیم ها و تأسیسات الکتریکی برسد ، مدار را قطع کند . فیوز ها در مدار سری بسته می شوند و همیشه در مسیر سیم فاز قرار می گیرند . فیوزها دسته بندی گوناگونی دارند.
دسته بندی فیوزها از نظر سطح ولتاژ شبکه:
۱٫ فیوزهای فشار ضعیف:
این فیوزها بر دو نوع اند:
الف- فیوزهای NH یا HRC
این نوع فیوزها دارای قدرت قطع کنندگی بالایی میباشند و می توانند جریان های اتصال کوتاه بالا را به راحتی قطع کنند. جریان نامی این فیوزها تا ۱۲۵۰ آمپر و مورد استفاده آنها برای حفاظت سیم ها و کابل ها و حفاظت الکتروموتورها میباشد.
فیوز NH یا HRC
فیوز NH یا HRC
ب- فیوزهای LS یا فشنگی
این فیوزها به فیوز فشنگی معروف هستند و در دو نوع Diazed و Neozed ساخته می شوند. قدرت قطع این فیوزها کمتر از فیوزهای NH میباشد.
فیوز فشنگی یا LS
۲٫ فیوزهای فشار قوی:
از این فیوزها در شبکه های بالاتر از ۱۰۰۰ ولت استفاده می شود.
فیوزهای فشار قوی بر دو نوع اند:
الف- فیوز کات اوت (CUT OUT)
از فیوزهای کات اوت برای حفاظت فیدر های توزیع استفاده می شود. همچنین فیوز کات اوت در مواقع تعمیر و نگهداری به عنوان سکسیونر نیز استفاده میشود. جریان نامی فیوز کات اوت ۶ آمپر تا ۲۰۰ آمپر و ظرفیت قطع آن ها از ۲ کیلو آمپر تا ۲۰ کیلو آمپر می باشد.
فیوز کات اوت
ب- فیوزهای قدرت HH
فیوزهای قدرت HH، فیوزهای فشار قوی با قدرت قطع کنندگی بالا هستند. ولتاژ فیوز قدرت از ۲٫۴ کیلوولت تا ۱۳۸ کیلوولت بوده و این فیوزها با جریان نامی ۵ آمپر تا ۴۰۰ آمپر ساخته می شوند.
فیوز قدرت
دسته بندی فیوزها از نظر زمان قطع:
فیوز تندکار:
فیوز تندکار در کوتاه ترین زمان ،پس از رخداد اتصال کوتاه ارتباط مصرف کننده را از برق قطع می کند . به همین دلیل از این نوع فیوز در مصارف روشنایی استفاده می شود
فیوز کندکار:
این فیوز، نسبت به فیوز تندکار، زمان قطع بیشتری دارد در مدت زمان بیشتری نسبت به فیوز کندکار پس از رخداد اتصال، مصرف کننده را از برق قطع می کند. فیوز کندکار معمولا برای راه اندازی موتورهای الکتریکی به کار می رود، زیرا موتورها در آغاز راه اندازی جریان زیادی از شبکه برق می کشند و پس از آن، شدت جریان به سطح جریان نامی کاهش می یابد.
فیوز چیست؟
دسته بندی فیوزها از نظر ساختمان:
فیوز از نظر ساختمان در انواع مختلف ذوب شونده (فشنگی)، اتوماتیک (آلفا) و مینیاتوری ساخته می شود.
فیوز ذوب شونده (فشنگی):
فیوز ذوب شونده از یک المان حرارتی ساخته شده که در شدت جریان ویژه و در مدت زمان معین ذوب شده و مدار را قطع می کند. فیوزهای قطع سریع (تندکار) با علامت F و فیوز های تأخیری (کندکار) با علامت G مشخص می شود.
فیوز فشنگی
توجه: مقررات بین الملی، ترمیم فیوز فشنگی را منع کرده و در صورت خراب شدن یا عمل کردن فیوز، باید فشنگ آن تعویض شود.
رنگ پولک فشنگ این فیوزها نشان دهنده شدت جریان مجاز فیوز است.
| رنگ پولک | جریان نامی فیوز
بر حسب آمپر |
| صورتی | ۲ |
| قهوهای | ۴ |
| سبز | ۶ |
| قرمز روشن | ۱۰ |
| خاکستری | ۱۶ |
| آبی روشن | ۲۰ |
| زرد روشن | ۲۵ |
| سیاه | ۳۵ |
| سفید | ۵۰ |
| مسی روشن | ۶۳ |
| نقره ای | ۸۰ |
| قرمز تیره | ۱۰۰ |
| زرد تیره | ۱۲۵ |
| مسی | ۱۶۰ |
| آبی | ۲۰۰ |
فیوز اتوماتیک (آلفا):
فیوز اتوماتیک یا آلفا نوعی فیوز خودکار است که عبور جریان بیش از حد مجاز از آن باعث قطع مدار می شود. در فیوز اتوماتیک دو عنصر مغناطیسی و حرارتی وجود دارد که بخش مغناطیسی فیوز اتصال کوتاه یا جریانهای بسیار زیاد، و بخش حرارتی فیوز افزایش تدریجی جریان را قطع می کند.
فیوز اتوماتیک
فیوز اتوماتیک همچیون فیوز ذوب شونده (فشنگی) از نوع پیچی است و روی پایهٔ فیوز پیچ می شود. وقتی این فیوز عمل می کند، دکمه سیاه رنگ از محل خود به سمت بیرون می آید، که پس از رفع عیب مدار برای وصل مجدد جریان در مدار، باید آن را به سمت داخل فشار داد.
هر گاه بخواهیم فیوز اتوماتیک را از مدار خارج کنیم باید دکمه قرمز رنگ روی آن را فشار دهیم تا دکمه سیاه رنگ از محل خود بیرون بیاید.
جعبه فیوز خودرو های اصلی پژو ۴۰۵ ، پارس و سمند
فیوز چیست؟
فیوز مینیاتوری (Miniature Circuit Breaker):
فیوز مینیاتوری یا کلید مینیاتوری (MCB) نوعی فیوز اتوماتیک است که از بخش عمل کننده مغناطیسی (قطع مدار هنگام جریان زیاد در مدت زمان کم یا اتصال کوتاه)، حرارتی (قطع مدار هنگام افزایش تدریجی جریان) و زبانه قطع و وصل تشکیل شده است.
فیوز مینیاتوری
فیوز مینیاتوری دراستاندارد VDE با دو حرف L و G نام گداری می شد که حرف L نشان دهنده فیوز تندکار که در مصارف روشنایی به کار می رفت و حرف G نشان دهند فیوز کندکار و در راه اندازی الکتروموتورها استفاده می شد. امروزه در استاندارد IEC نوع تندکار با حرف B و نوع کندکار با حرف C نشان داده می شود.
فیوز های مینیاتوری از رنج ۲ آمپر تا ۶۳ آمپر در بازار موجود هستند. فیوز مینیاتوری (MCB) در تیپهای مختلفی طبق جدول زیر ساخته می شود.
| Type | جریان قطع |
| تیپ A | باجریان قطع حدود ۲ – ۳ برابر جریان نامی |
| تیپ B | باجریان قطع حدود ۳ – ۵ برابر جریان نامی |
| تیپ C | باجریان قطع حدود ۵ – ۱۰ برابر جریان نامی |
| تیپ D | باجریان قطع حدود ۱۰ – ۱۴ برابر جریان نامی |
موارد مصرف تیپ های مختلف فیوز مینیاتوری:
تیپ A: کاربرد آزمایشگاهی دارد.
تیپ B: کاربرد روشنایی دارد.
تیپ C: برای الکتروموتورها استفاده می شود.
تیپ D: برای بانک های خازنی استفاده می شود.
فیوز چیست / منبع : nikantj.com
