تلفات برق چیست و عوامل موثر بر تلفات
در حالت کلی تفاوت انرژی تحویلی و انرژی فروخته شده همان تلفات برق ( هدر رفت برق ) نامیده می شود.در مبداء تحویل انرژی به شرکت های توزیع و همچنین هنگام فروش برق به مشترکین هم کنتور برق نصب شده است . تفاوت اعداد قرائت شده انرژی تحویلی و فروخته شده مقدار انرژی هدر رفت یا همان انرژی تلف شده است.
انرژی فروخته شده به مشترکین – انرژی تحویلی به شرکت توزیع = مقدار انرژی تلف شده
۱۰۰*{انرژی تحویلی /(انرژی فروخته شده – انرژی تحویلی ) } = در صد تلفات انرژی (برق )
هدر رفت برق را می توان در حالت کلی به دو بخش اصلی تقسیم کرد .
۱- بخش فنی
۲- بخش غیر فنی
تلفات فنی که همان تلفات ماهیتی شبکه می باشد و منشاء آن مقاومت است (R) هنگام عبور جریان برق از هادی ها ، با مقاومتی روبروست ( که بسته به جنس هادی و سطح مقطع آن متفاوت است ) با صرف هزینه نسبتاً زیاد می توان بخشی از مقاومت را کم کرد ( امکان صفر کردن مقاومت با تکنولوزی های موجود وجود ندارد).
اما اگر بتوان از تجهیزات نوین و کم تلفات بهره گرفت می شود کمی مقاومت را پائین آورد ( R*I*I ). علاوه بر مقاومت یک عامل دیگر خیلی موثر بر تلفات وجود دارد و آن مقدار جریان عبوری از هادی ها است و آنهم با مجذور جریان یعنی با افزایش جریان ، تلفات با مجذور جریان متناسب خواهد بود .
اما در مقوله تلفات غیر فنی ۸۰% به نوع برخورد ما با مسائل جاری برق برمی گردد مانند عدم قرائت کنتورها ، قرائت های نادقیق یا غلط کارکرد کنتورها ، برق های غیر مجاز آشکار و پنهان ، دست کاری در سیستم لوازم اندازه گیری ، برخورد شاخه درختان به شبکه برق ، استفاده از ابزار تشویق در حق پرسنل تلاشگر و ساعی و ……. شامل می شود که نیازی چندانی به اعتبارات کلان ندارد بلکه از محل اعتبارات جاری شرکت ها قابل تأمین می باشد .
عوامل موثر در تلفات برق کدام ها هستند ؟
تمامی هدر رفت انرژی در بخش توزیع برق از ابتدای فیدرهای فشار متوسط ( از پست های فوق توزیع یا انتقال ) تا هنگامی که انرژی در دم ملک ( ساختمان یا هر ابنیه دیگر ) توسط کنتور برق تحویل مشترکین می گردد را شامل میشود .
برای سهولت بحث شبکه برق در سیستم توزیع برق را به دو قسمت فشار متوسط و ضعیف تقسیم می کنیم . آن بخش از انرژی که در شبکه فشار متوسط هدر می رود و بخش دیگر که از پست های توزیع تا آنجائی است که برق تحویل مشترکین می گردد ( درب منرل ، مغازه و کارخانه و……) این مسیر اهمیت خیلی بیشتری از مسیر شبکه فشار متوسط دارد و این بخش اصطلاحاً شبکه فشار ضعیف نامیده می شود و سهم عمده تلفات هم بر روی همین بخش از شبکه برق متمرکز شده است . تا این شبکه ( فشار ضعیف ) اصلاح ، بهبود و بخش عمده اش خذف نگردد سهمی که این شبکه از تلفات را بخود اختصاص داده ، همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند .
تلفات در شبکه فشار متوسط :
عمده تلفات این بخش تلفات فنی شبکه و تجهیزات می باشد از قبیل تلفات هادی های خطوط انتقال و فوق توزیع و اتصالات مربوطه ، تلفات ترانس ها و تجهیزات متعلقه می باشد .
تلفات در شبکه فشار ضعیف :
تلفات در این بخش به دو بخش تلفات فنی و ماهیتی شبکه توزیع و تلفات غیر فنی تقسیم بندی میگردد . که بیشترین سهم تلفات در توزیع برق مربوز به همین شبکه فشار ضعیف می باشد .
مولفه های تلفات
تلفات به دو بخش فنی و غیر فنی تقسیم می شود .
۱- تلفات فنی که همان تلفات ماهییتی شبکه می باشد و منشاء آن مقاومت است ( R) هنگام عبور جریان برق از هادی ها ، با مقاومتی روبروست ( که بسته به جنس هادی و سطح مقطع آن متفاوت است ) با صرف هزینه نسبتاً زیاد می توان بخشی از مقاومت را کم کرد ( امکان صفر کردن مقاومت با تکنولوزی های موجود وجود ندارد) اما اگر از تجهیزات نوین و کم تلفات بهره گرفت می شود کمی مقاومت را پائین آورد ( R*I*I ). علاوه بر مقاومت یک عامل دیگر خیلی موثر بر تلفات وجود دارد و آن مقدار جریان عبوری از هادی ها است و آنهم با مجذور جریان یعنی با افزایش جریان ، تلفات با مجذور جریان متناسب خواهد بود .
با بکار بردن روش هائی موسوم به کاهش تلفات ،امکان کنترل تلفات و پائین آوردن آن قابل تصور خواهد بود مانند بکارگیری ترانس های کم تلفات ، کاهش طول فیدرها ، کاهش شبکه ۴۰۰ ولت ، افزایش شبکه فشار متوسط ، افزایش سطح مقطع هادی ها ، اصلاح ارتباطات و جمپرها ( اصلاح نقاط سست ) ، بکارگیری تجهیزات نوین و کم تلفات ، دقت از ورود کالاهای نامرغوب به شبکه با اصلاح فرآیند خرید و بازنگری در آئین نامه معاملات شرکت های توزیع و…….
۲- اما در مقوله تلفات غیر فنی ۸۰% به نوع برخورد ما با مسائل جاری برق برمی گردد مانند عدم قرائت ها کنتورها ، قرائت های نادقیق یا غلط کارکرد کنتورها ، برق های غیر مجاز آشکار و پنهان ، دست کاری در سیستم لوازم اندازه گیری ، برخورد شاخه درختان به شبکه برق ، استفاده از ابزار تشویق در حق پرسنل تلاشگر و ساعی ، در صورت وجود احیاناً تنبیه ) و ……. شامل می شود که نیازی چندانی به اعتبارات کلان ندارد بلکه از محل اعتبارات جاری شرکت ها قابل تامین می باشد .
۳- شرکت ها ی توزیع برق می توانند اقداماتی از این قبیل را برای کم کردن تلفات غیر فنی انجام دهند : مانند پائین آوردن عدم قرائت کنتورها ، به حداقل رساندن قرائت های نادقیق یا غلط کارکرد کنتورها ، حذف برق های غیر مجاز آشکار و پنهان ، شناسایی دست کاری در سیستم لوازم اندازه گیری مشترکین با اکیب های مجرب و متعهد ، هرس به موقع و مرتب شاخه درختان در حریم شبکه های برق و ……. را در بر میگیرد . این اقدامات نیازی چندانی به اعتبارات کلان ندارد بلکه از محل اعتبارات جاری شرکت ها قابل تامین می باشد . بعبارت دیگر با کیفی کردن اقدامات جاری شرکت های توزیع برق ، تا شش در صد از تلفات را می توانیم کاهش دهیم
منبع : mh-dideban.ir
