کنترل کیفیت سیم و کابل
آشنائی با مواد بکار رفته در صنعت کابل سازی
مس (Copper)
از فلزات دیگری هم مثل آلومینیوم هم به عنوان هادی استفاده می شود.
مخصوصا در کابل های برق با مقطع بالا و کابل های هوایی فشار قوی که مغز آنها از فولاد بوده و دور آن رشته های
آلومینیوم تابیده شده و بنام سیم ASCR (ALUMINIUM CONDUCTOR STEEL REINFORCED) معروف می باشد و
روی دکل های فشار متوسط و فشار قوی دیده می شود.
لازم به ذکر است که در خطوط هوائی فشار ضعیف (۲۲۰/۳۸۰ ولت) غالبا از هادی مس سخت HARD DRAWN
استفاده می شود.
در صنعت کابلسازی از مس الکترولیت که به روش ذیل تهیه می شود استفاده می گردد:
معادن مس در ایران بسیار فراوان است و عمده ترین آنها سرچشمه در استان کرمان می باشد . در سطح دنیا ۵۰۰
معدن مس وجود دارد که معدن مس سرچشمه هجدهمین معدن بزرگ در بین این معادن است. سنگ معدن مس
که حدود ۱٫۱۳ درصد مس دارد توسط سنگ شکن ها خرد شده و در آسیاب های مخصوص به ذرات ریزتری تبدیل
می شوند.
سنگ آسیاب شده در حوضچه های تغلیض جداسازی شده و غلظت مس در این حالت به ۱۸ درصد می رسد،
سپس این مواد به کوره ذوب رفته و از این کوره مواد بصورت مذاب در پالت ها ریخته می شوند که به این مواد مت
گفته می شود و غلظت مس در این حالت حدود ۴۰ درصد می باشد.
سپس این مواد را در حالت جامد در یک کوره کنورتور با اکسیژن و درجه حرارت بالا می سوزانند، در این حالت درجه
خلوص مس به ۹۸ درصد می رسد.
سپس مس را به کوره های آند برده و با گاز پروپان احیا می کنند و به صورت صفحات آند و به وزن ۳۴۰ کیلوگرم در
قالب ها ریخته می شوند. درجه خلوص مس در این حالت ۹۹٫۵ درصد می گردد.
در این مرحله صفحات آند در حوضچه های الکترولیز قرار داده و در اثر عبور جریان برق ، مس خالص از آند جدا شده و
در کاتد بصورت صفحاتی در می آید که درجه خلوص آنها تا ۹۹٫۹۹ درصد می تواند برسد.
صفحات کاتد در کوره های ذوب ممتد رفته تا بصورت مس ۸ میلی متر و کویل های حدود ۴ تن در بیاید . البته در این
مرحله مس پس از ذوب ابتدا بصورت تسمه (مقطع مستطیل) با ابعاد ۱۲۰ در ۵۰ میلی متر درآمده و سپس در همان
مرحله در نورد (کشش) به مفتول ۸ میلی متر که مورد استفاده در کابلسازی است تبدیل می شود.
کویل های مس ۴ تنی وارد ماشین های کشش کارخانجات سیم و کابل شده و مفتول های ریزتری (از ۳٫۵ تا ۰٫۱
میلی متر) تحویل داده می شود.
مشخصات کلی مس بصورت زیر می باشد :
قطر مفتول : ۰٫۳۸±۸ (mm)
وزن مخصوص : ۸٫۸۹ (gr/cm3)
مقاومت الکتریکی مخصوص : ۰٫۰۱۷۲۴ =۱/۵۸ (Ω.mm2/m)