نول و ارت چه تفاوتی با هم دارند؟

با توجه به مطالبی که در بالا عنوان شد می توان گفت هر مدار الکتریکی دارای سه نوع سیم است:
۱- سیم فاز: می توان سیم فاز را به عنوان خطرناک ترین سیم در مدار الکتریکی یک ساختمان در نظر گرفت، به این دلیل که سیم فاز حامل بار الکتریکی است و به محض تماس با اجزای رسانا بار الکتریکی خود را به آن ها منتقل می کند، به همین خاطر به فاز، سیم حامل جریان هم گفته می شود. فاز معمولا با عایق مشکی رنگ قابل تشخیص است، البته برای نمایش دادن سیم فاز به غیر از مشکی از هر رنگ دیگری به غیر از سفید، سبز و خاکستری استفاده می شود.

در نیروگاه های برق سه سیم برق دار، برق را به مصرف کننده می رسانند. این سه سیم برق دار مشابه هم اند اما ولتاژ آنها با هم اختلاف فاز دارد. معنی این جمله این است که این سه سیم با هم اختلاف پتانسیل دارند پس همان طور که قبلا گفتیم اگر دو تا از آنها را به دو سر یک وسیله وصل کنیم آن وسیله روشن می شود. موتور سه فاز به همین روش کار می کند. به هرکدام از این سیم ها برق تک فاز گفته می شود. اختلاف پتانسیل بین هر کدام از این سیم ها بسیار بالا می باشد برای مثال اختلاف پتانسیل بین هر سیم در سیستم برق رسانی خارج از شهر برابر ۲۰۰۰ ولت می باشد . سپس این سیم ها به درون پست های برق محلی می آیند و در آنجا توسط مبدلی به نام ترانسفورماتور به ۴ سیم تبدیل می شود . این چهار سیم شامل ۳ فاز و یک سیم سومی به نام نول است که هر کدام از فاز ها نسبت به هم دارای اختلاف پتانسیل ۳۸۰ ولت و هر فاز نسبت به سیم نول دارای اختلاف پتانسیل ۲۲۰ ولت است .

سوالی که در این جا مطرح می شود این است که پس سیم نول چیست و چه کاربردی دارد؟
۲- سیم نول: یکی از سیم های مهم در سیستم برق رسانی برق شهر است که هیچ خطری برای مردم نداشته و می توان بدون برق گرفتگی آن را لمس نمود. همان طور که اشاره شد جریان الکتریکی تا زمانی که مسیر برگشت به منبع نداشته باشد، برقرار نمی شود. سیم نول در واقع همان سیمی است که برای ایجاد این مدار یا مسیر بسته مورد استفاده قرار می گیرد و در واقع جریان خروجی از وسیله برقی را به مولد بر می گرداند. سیم نول معمولا با عایقی به رنگ سفید یا خاکستری قابل شناسایی است.

چند نکته در مورد نول:
– سیم نول را وارد چاهی مرطوب می کنند تا به زمین وصل شود که به آن چاه نول می گویند.این کار باعث می شود از زمین مرطوب به عنوان قسمتی از مدار استفاده شود. یعنی زمین نیز به عنوان قسمتی از مدار بین مصرف کننده و مولد مورد استفاده قرار می گیرد.مشابه این عمل در اتومبیل مورد استفاده قرار می گیرد مثلا برای روشن کردن یک لامپ توسط باطری ماشین کافیست یکی از قطب های باتری را به لامپ وصل کرده و سر دیگر لامپ را به بدنه ماشین وصل کنیم .بدنه ماشین نقش سیم نول را بازی می کند.
– تمامی وسایل خانگی با برق تک فاز کار می کنند پس سیم نول باید در خانه وجود داشته باشد.
– معمولا پنج سیم وارد یک کوچه می شود که از این تعداد سیم، سه تای آنها فاز است چهارمی نول خانگی است و پنجمی نول شهرداری است که از آن برای روشن کردن لامپ معابر استفاده می کنند.

تفاوت نول و ارت در چیست؟
اگر به هر علتی برق با بدنه تماس پیدا کند فیوز بیرون می پرد، زیرا سیم ارت با مقاومت صفر تمامی جریان ورودی به خانه را به زمین منتقل می کند یعنی به یک باره جریان شدیدی از فیوز عبور کرده و فیوز بیرون می پرد.
بنابراین نول و ارت شباهت هایی دارند زیرا اگر فاز را مستقیم به نول وصل کنیم باز هم فیوز بیرون می پرد.
سیم ارت فقط برای محافظت بیشتر به کار می رود اما وجود آن الزامی نیست ، در حالی که وجود نول الزامی است.
در بیشتر کشورها سیم ارت هنگام سیم کشی در مدار لحاظ می شود پس به جای دو شاخه از سه شاخه استفاده می کنند که یکی از شاخه ها سیم ارت است.