تقاضای آینده مس
تقاضای جهانی برای مس می تواند افزایشی بالغ بر ۳۴۱درصد تا سال۲۰۵۰داشته باشد و مصرف انرژی احتمال افزایشی را به همراه این افزایش تقاضا به دنبال خواهد داشت که در پی تحقیقات اخیر احتمالا افزایش ۴/۲ درصدی مصرف انرژی در سال۲۰۵۰ نتیجه آن خواهد بود. فعالیت های تدبیری برای جلوگیری از چنین تغییرات عظیم می تواند شامل توسعه بازیافت مس و به کارگیری فناوری های تجدید پذیر باشد.
نگرانی های فزاینده ای در مورد تامین مس برای آینده وجود دارد.این فلز برای هدایت گرما و برق ، به عنوان یک کالای ساختمانی و آلیاژ فلزات در سطح وسیع برای تجهیزات برقی و الکترونیکی مورد استفاده قرارمی گیرد. در واقع مس یکی از پرکاربردترین فلزات است که تقاضا برای آن با رشد جمعیت و توسعه اقتصادی افزایش می یابد. هرچند که فلز مس توسط جوامع بشری دست کم از۱۰۰۰۰سال پیش مورد استفاده قرار گرفته است، بالغ بر۹۵%کل مس حفاری شده تا سال ۱۹۰۰ استخراج شده و بیش از نیمی از مس حفاری و ذوب شده در ربع قرن اخیر نیر استخراج گردیده است.
تقاضا برای مس سریعتر از بازیابی آن از منابع ثانوی(یعنی ضایعات صنعتی و ضایعات ناشی از مصرف، نظیر لوله ها، برنج و سایل برقی کهنه) در حال رشد است و در نتیجه ، اتکا بر مس دست اول(که باید حفاری شود) رو به رشد خواهد بود. برآوردها نشان می دهد که ذخایر مس می تواند تنها طی ۲۵ تا۶۰سال آینده به پایان برسد.
امور معادن به حد قابل توجهی انرژی بر می باشد و یکی از عوامل مهم بروز آلودگی گازco2 است.استخراج مس به خصوص مصرف انرژی بالایی را طلب می کند و با افزایش تقاضا ، انتظار می رود کیفیت سنگ معدن آن کاهش یابد ، بدین معنی که انرژی مورد نیاز برای استخراج ( و بنابراین خروج گاز co2 ) افزایش بیشتری را در پی خواهد داشت.
برای کمک به سیاست گذاران به منظور طرح ریزی مناسب تر برای چنین دور نمایی از آینده ، مطالعه حاضر به پیش بینی تقاضای مس ، تامین آن و انرژی مصرفی مربوطه تا سال ۲۰۵۰(برمبنای سال۲۰۱۰) می پردازد.
پیش بینی ها برای چهار مقوله در آینده ، بر اساس چهارمین دیدگاه زیست محیطی جهانی یعنی مقوله های ((GEO-4مربوط به برنامه محیطی ملل متحد ارائه گردیده است.
این چهار مقوله عبارتنداز:
- اولویت بازار مصرف(MF):دنیای بازار-محور که در آن روند جمیعتی ، اقتصادی ، زیست محیطی و فناوری با روند توسعه جاری رشد می یابد.این مقوله تجارت متداول است.
- اولویت خط مشی(PF):فعالیت های شدیدی که توسط دولت ها اخذ می شود تا دستیابی به اهداف اجتماعی و زیست محیطی محقق گردد(خصوصا در ارتباط با انرژی تجدیدپذیر)
- اولویت ایمنی(SF):دنیای از نابرابری و کشمکش ناشی از فشارهای اجتماعی-اقتصادی و زیست محیطی
- اولویت عدالت(EF):آینده ای با ارزشهای عدالت خواهانه و بنیادگرایانه
به طور کلی، نتایج نشان می دهد که افزایش تقاضای مس طی چهار دهه آتی افزایشی شگرف خواهد داشت که به همراه خود مقوله های اساسی افزایش حفاری و فراوری مس را در پی خواهد داشت.
کل تقاضا برای مس در سال۲۰۵۰ با پیش بینی افزایش بین۲۱۳%تا۳۴۱%در مقایسه با تقاضای سال ۲۰۱۰مواجه است.در مقوله اولویت عدالت(EF) تقاضا بیشترین مقدار را به خود اختصاص می دهد ،که در آن دستیابی به عدالت جهانی مستلزم افزایش قابل توجه در تولید فلز برای تامین نیازهای جمعیت دنیا است.در این مقوله تولید سرانه ناخالص ملی بیشترین مقدار را دارد،که پیش بینی مناسبی از تقاضای مس می باشد.
در مقوله اولویت ایمنی(SF)که قطع روابط منطقه ای و فقدان رشد درآمد مانع افزایش در مصرف فلز می شود،تقاضا کمترین مقدار را دارد پیش بینی تقاضا برای مقوله های اولویت بازار(MF)و اولویت خط مشی(PF) هر دو ۲۷۵% می باشد ، چون رشد ناخالص سرانه ملیGDF(در سطح جهانی)برای هردو مقوله یکسان است.
پیش بینی انرژی مورد نیاز برای تولید مس ( دست اول و دست دوم ) بین ۸۳%درصد ( در مقولهSF) تا۲/۳۳درصد ( در مقولهEF)کل انرژی جهانی موردنیاز برای مصارف اجتماعی در سال۲۰۵۰خواهد بود-در مقایسه مصرف امروزه تنها ۳%درصد است. هرچند بالاترین مقدار انرژی لازم برای مقوله EFمی باشد،اما این موضوع لزوما به معنی بالاترین میزان خروج گاز co2 نیست،زیرا این مقوله از طرفی بیشترین بهره برداری از فناوریهای تجدیدپذیر را مد نظر قرار می دهد.
به طور کلی این مقاله به صراحت اعلام می کند که ، چون مس برای انتقال انرژی ضرورت دارد ، مصرف آن با افزایش جمعیت و فعالیت های اقتصادی افزایش می یابد. بنابراین تولید مس مبین افزایش سهم مصرف انرژی در سطح جهانی بوده و باعث ایجاد حلقه بازخوردی می شود که می تواند برای محیط زیست زیان آور باشد.
برای کاهش چنین اثرات منفی، محققین توصیه می کنند که دولت ها برای تحقیقات واکتشافات معدنی ایجاد انگیزه کنند و همچنین مشوق افزایش میزان بازیابی مس باشند.این محققین از طرفی توصیه می کنند از طریق کاهش تلفات در همه مراحل حفاری تا تولید محصول ، چرخه مس را کاراترنمایند و پیشنهاد می کنند در کاربردهای غیرقابل بازیابی مقدار مصرف مس را کاهش دهند و در مورد فناوریهای موجود که در آنها مس به کار می رود به طراحی مجدد پرداخته شود.
بجای این فلز می توان در برخی از کاربردها از گرافیت،که مثلا هادی بسیار خوبی برای برق می باشد،استفاده نمود.تغییرات به سمت اشکال تجدیدپذیرتولید انرژی نیز باعث کاهش اثرات زیان بار مربوط به تولید فلز مس می باشد.