انواع مقاومت الکتریکی به زبان ساده و رنگ مقاومت الکتریکی

انواع مقاومت الکتریکی

 

انواع مقاومت ها

۱- مقاومت های ترکیبی

۲- مقاومت های سیم پیچی

۳- مقاومت های لایه ای

 مقاومت های وات بالا

جنس این مقاومت ها معمولاً از کرم نیکل است و معمولاً دارای یک روکش گچی یا آجری می باشند و به همین دلیل به مقاومت های گچی یا آجری نیز معروف هستند. ظرفیت اُهمی و توان این مقاومت ها بصورت عدد بر روی آنها چاپ می شود.

 

https://fapool.ir/file/59454/?ref=sbargh.ir

 

 مقاومت های خودکار

ترمیسترها در مدارات برای ممانعت ازآسیب رساندن فشار جریانی که در ابتدای روشن نمودن آنها در مدار جریان پیدا می کند ، بکار برده می شوند. با قرار دادن این قطعه در ابتدای ورود جریان باعث می شود تا جریانی که در ابتدای بکار انداختن مدار با فشار وارد می شود ، مواجه با ترمیستر شده و متوقف شود.

ترمیستر در مقابل جریان وارده کم کم گرم شده و جریان را تدریجاً وارد مدار می کند تا آنکه مقاومت خودش بر اثر گرما کم شده و عبور جریان را به حالت عادی در می آورد.ترمیستر اغلب در مدارات رادیو و تلویزیون استفاده می شود.

 مقاومت LDR تابع نور

🔹 مقدار مقاومت الکتریکی این قطعه بسیار زیاد است ، یعنی اجازه ی عبور جریان الکتریکی را از خود نمی دهد ولی با تابیدن نور بر سطح آن ، مقاومت آن کاهش می یابد و هر چه نور شدیدتر باشد ، رساناتر می شود.

 مقاومت (Resistor)

مقاومت قطعه ای است که معمولًا ساز جنس کربن ساخته می شود و بمنظور کم نمودن ولتاژ و جریان مورد استفاده قرار می گیرد. واحد مقاومت اُهم ( Ω ) است. هر هزار اُهم برابر با یک کیلو اُهم و هر میلیون اُهم برابر با یک مگا اُهم است.

 محاسبه مقدار اُهمی یک مقاومت در مقاومت های با وات پایین

معمولاً مقدار اُهمی مقاومت بصورت کدهای رنگی و بر روی بدنه آن چاپ می شود ولی در مقاومت های با وات بالاتر مثلاً ۲ وات یا بیشتر ، مقدار اُهمی مقاومت بصورت عدد بر روی آن نوشته می شود.

محاسبه مقدار اُهم مقاومت های رنگی بر اساس جدول رمز مقاومت ها و بسیار ساده انجام می شود. بر روی بدنه مقاومت معمولاً ۴ رنگ وجود دارد. برای محاسبه از نوار رنگی نزدیک به کناره شروع می کنیم و ابتدا شماره دو رنگ اول را نوشته و سپس به میزان عدد رنگ سوم در مقابل دو عدد قبلی صفر قرار می دهیم.

 

https://fapool.ir/file/72483/?ref=sbargh.ir

 

انواع مقاومت الکتریکی

اینک مقدار مقاومت بر حسب اُهم بدست می آید.

مقاومت های توان کم دارای ابعاد کوچک هستند. به همین دلیل مقدار مقاومت و تولرانس را بوسیله نوارهای رنگی مشخص می‌کنند که خود این روش به دو شکل صورت می‌گیرد:

۱- روش چهار نواری
۲- روش پنج نواری

روش اول برای مقاومت های با تولرانس ۲% به بالا استفاده می‌شود و روش دوم برای مقاومت های دقیق و خیلی دقیق تولرانس کمتر از ۲% استفاده می‌شود. در اینجا به روش اول که متداول تر است می‌پردازیم.

 

 

به جدول فوق توجه نمایید. هر کدام از این رنگ ها معرف یک عدد هستند.

دو رنگ دیگر هم روی مقاومت ها به چشم می‌خورد: طلایی و نقره‌ای.
روی یک مقاومت یا فقط طلایی وجود دارد یا نقره‌ای.
اگر یک سر مقاومت به رنگ طلایی یا نقره‌ای بود ، ما از طرف دیگر مقاومت ، شروع به خواندن رنگ ها می‌کنیم و عدد متناظر با رنگ اول را یادداشت می‌کنیم.

سپس عدد متناظر با رنگ دوم را کنار عدد اول می‌نویسیم.
سپس به رنگ سوم دقت می‌کنیم. عدد معادل آن را یافته و به تعداد آن عدد ، جلوی دو عدد قبلی صفر می‌گذاریم.
در واقع رنگ سوم معرف ضریب است. عدد بدست آمده ، مقدار مقاومت برحسب اهم است که آن را می‌توان به کیلواَهم نیز تبدیل کرد.

 

 

خواندن مقاومت

از سمت چپ شروع به خواندن می‌کنیم. رنگ زرد معادل عدد ۴ ، رنگ بنفش معادل عدد ۷ ، رنگ قرمز معادل عدد ۲ و رنگ طلایی معادل تولرانس ۵% می‌باشد.

پس مقدار مقاومت بدون در نظر گرفتن تولرانس ، مساوی ۴۷۰۰ اَهم یا ۴٫۷ کیلو اَهم است و برای محاسبه خطا ، عدد ۴۷۰۰ را ضربدر ۵ و تقسیم بر ۱۰۰ می‌کنیم که بدست می‌آید: ۲۳۵

۴۹۳۵ = ۲۳۵ + ۴۷۰۰

۴۴۶۵ = ۲۳۵ – ۴۷۰۰

حال مقدار واقعی مقاومت چیزی بین ۴۴۶۵ اَهم تا ۴۹۳۵ اَهم می‌باشد.

درصد خطای یک مقاومت

ساخت هر مقاومت با خطا همراه است. یعنی ممکن است ۵% یا ۱۰% و یا ۲۰% خطا داشته باشیم. رنگ چهارم درصد خطای مقاومت (تولرانس) را نشان می دهد. رنگ چهارم طلایی خطای مثبت و منفی ۵ درصد است. یعنی مقدار این مقاومت ۵ درصد بیشتر یا ۵ درصد کمتر است. در زیر میزان خطا برای رنگ های قهوه ای ، قرمز ، طلایی و نقره ای نشان داده شده است:

قهوه ای ±۱% / قرمز ±۲% / طلایی ±۵% / نقره ای ±۱۰%

اگر یک طرف مقاومت به رنگ طلایی بود ، نشان دهنده مقاومتی با خطا یا تولرانس ۵% است و اگر نقره‌ای بود ، نمایانگر مقاومتی با خطای ۱۰% است اما اگر مقاومتی فاقد نوار چهارم بود ، بی رنگ محسوب شده و تولرانس آن را ۲۰% در نظر می‌گیریم.

 

https://fapool.ir/file/62872/?ref=sbargh.ir

 

انواع مقاومت الکتریکی

 مقاومت های متغیر وابسته

 مقاومت VDR وابسته به ولتاژ

عموماً جهت ثابت نگهداشتن ولتاژ و یا همچنین محافظت در برابر اضافه ولتاژ استفاده می شود. مقدار این مقاومت با افزایش ولتاژ اعمال شده کاهش می یابد.

 مقاومت وابسته به حرارت

PTC : نوعی ترمیستور که با افزایش دما مقدار مقاومت افزایش می یابد.

NTC : نوعی ترمیستور که با افزایش دما مقدارمقاومت آن کاهش می یابد.

برای جلوگیری از میزان جریان زیاد در لحظه روشن شدن یک دستگاه ، همچنین به عنوان ترموستات و به عبارت دیگر سنسور حرارت استفاده می شود.

 مقاومت وابسته به نور LDR

این نوع مقاومت به مقاومت نوری و یا سلول نوری مشهور است و از جنس سولفیدکادمیم ساخته می شود.
مقدار این مقاومت در تاریکی خیلی زیاد بزرگتر از MΩ۱ است اما در روشنایی بستگی به میزان نور دارد.
برای چراغ های موجود در اتوبان ها مورد استفاده قرار می گیرد.

https://fapool.ir/file/51564/?ref=sbargh.ir

 

 تست مقاومت

 تست مقاومت با مولتی متر دیجیتال

در این روش در حالیکه مولتی متر را در مد تست مقاومت می گذاریم ، دو ترمینال مولتی متر را به ابتدا به هم اتصال می دهیم تا سیم های ترمینال و خطای مولتی متر را کنترل نمائیم. سپس دو پایه ترمینال را به دو سر مقاومت وصل نموده و مقدار اهم نشان داده شده را قرائت می کنیم.

در صورتی که این مقدار با اندازه مقاومت که از روی رمز رنگ ها و یا از روی نوشته روی مقاومت قابل تشخیص است مقایسه می کنیم اگر این دو عدد بهم نزدیک بودند ، با توجه به خطای مقاومت می گوئیم که مقاومت سالم است.

 

https://fapool.ir/file/55258/?ref=sbargh.ir

 

 تست مقاومت با مولتی متر آنالوگ (عقربه ای)

در این روش نیز باید مولتی متر را در رنج های تست کننده مقاومت بگذاریم. البته تعیین این رنج بستگی به مقدار مقاومت ما دارد ، اگر مقاومت ما کوچکتر از ۱۰۰ اهم است ، مولتی متر را در رنج Rx1 و اگر از ۱۰۰ اهم بزرگتر و کوچکتر از ۱۰ کیلو اهم است ، در رنج Rx100 و در صورتی که بزرگتر از ۱۰ کیلو و کوچکتر از ۱۰۰ کیلو در رنج Rx1k و در صورتی که بزرگتر از ۱۰۰ کیلو باشد ، مولتی متر را در رنج Rx10k قرار داده و مقاومت را تست می کنیم.

در این مرحله نیز باید میزان اهم قرائت شده با اندازه واقعی مقاومت خیلی نزدیک باشد و فقط در حد خطای آن تلرانس قابل قبول است.

 

 

مقدار مقاومت

شماره رنگ اول و دوم را می نویسیم و سپس به تعداد عدد رنگ سوم در مقابل دو رقم قبلی صفر قرار می دهیم.

انواع مقاومت الکتریکی – دنیای صنعت برق

 

https://fapool.ir/file/53694/?ref=sbargh.ir

https://fapool.ir/file/62930/?ref=sbargh.ir

https://fapool.ir/file/74938/?ref=sbargh.ir