حالت های مختلف برخورد صاعقه با انسان

۱- برخورد مستقیم صاعقه

شخصی که مورد اصابت مستقیم صاعقه قرار می گیرد به عنوان قسمتی از مسیر اصلی تخلیه صاعقه به حساب

می آید. اغلب برخورد مستقیم صاعقه در محیط های باز رخ می دهد. برخورد مستقیم صاعقه بسیار کمتر از دیگر

اصابت ها رخ می دهد ولی این نوع برخورد ، مرگبار ترین نوع اصابت صاعقه می باشد. در اغلب اصابت ها ، بخشی

از جریان از سطح پوست (flashover) و بخش دیگر از بدن – معمولا از سیستم های قلبی عروقی /یا سیستم های

عصبی- عبور می کند.

حرارت تولید شده توسط عبور جریان از سطح پوست می تواند باعث سوختگی شود اما عبور جریان از بدن می تواند

باعث اثرات نگران کننده تری باشد. در حالی که میزان زنده ماندن در اثر برخورد صاعقه بستگی به فوریت پزشکی

دارد، میزان عبور جریان از بدن نیز یک عامل بسیار مهم به حساب می آید.

۲- ساید فلش (Side Flash)

ساید فلش( که به آن side splash نیز می گویند) زمانی رخ می دهد که صاعقه به یک شی بلندتر در مجاورت

قربانی برخورد کند در این صورت بخشی از جریان از طریق قوس به بدن قربانی منتقل می شود. در واقع شخص به

عنوان یک مدار کوتاه برای تخلیه بیشتر انرژی صاعقه عمل می کند. به طور کلی، ساید فلش زمانی که قربانی

مابین دو شی که صاعقه به آن برخورد می کند قرار می گیرد، رخ می دهد.اغلب قربانیان ساید فلش برای دور شدن

از باران به زیر درخت پناه برده بودند.

۳- جریان زمین (ولتاژ گام)

هنگامی که رعد و برق به یک درخت یا شی دیگر برخورد می کند، بیشترین مقدار انرژی حاصل از برخورد در داخل و

اطراف سطح زمین پخش می شود که به آن جریان زمین نیز می گویند. هرکسی که در نزدیکی محل برخورد صاعقه

قرار بگیرد، قربانی جریان زمین خواهد بود. علاوه بر این، جریان زمین می تواند توسط مواد رسانا ، به داخل زمین نیز

نفوذ کند. از آنجا که جریان زمین بر روی یک منطقه بسیار بزرگتر از محل برخورد اثر می گذارد، به همین دلیل می

تواند باعث بیشترین مرگ و میر و صدمات گردد.

جریان زمین همچنین می تواند بسیاری از حیوانات مزرعه را بکشد. به طور معمول، انرژی از محل تماس نزدیک

صاعقه، از طریق سیستم های قلب و عروق و / یا عصبی به بدن وارد می شود و از محل تماس دورتر از برخورد ، از

بدن خارج می شود. ( از پای نزدیک به محل برخورد وارد بدن شده و از پای دورتر از برخورد از بدن خارج می شود.)

هر چه فاصله بین نقاط تماس بیشتر باشد، احتمال مرگ یا آسیب جدی بیشتر است. از آنجایی که حیوانات مزرعه

های بزرگ جثه نسبتا بزرگی دارند، جریان زمین نزدیک محل اصابت صاعقه اغلب برای احشام خطرناک و کشنده

است.

۴- ولتاژ تماس

صاعقه می تواند توسط سیم یا سطوح فلزی دیگر، مسافتی طولانی طی کند. فلز نمی تواند صاعقه را جذب کند،

اما مسیری برای جریان صاعقه فراهم می کند. بیشتر تلفات داخل ساختمان و اغلب تلفات بیرون ساختمان به علت

همین رسانش اتفاق می افتد. چه در داخل و چه در خارج ساختمان هر فردی با هرچیزی که به سیم های فلزی،

لوله کشی و یا سطوح فلزی که در معرض صاعقه قراردارد در تماس باشد، احتمال برخورد صاعقه با آن وجود دارد.

این موارد شامل هرچیزی که وارد پریز برق می شود، شیرهای آب و دوش آب، گوشی های دارای سیم و پنجره ها و

درها نیز می باشد.

۵- شاخک فرعی صاعقه (Streamers)

در حالی که این نوع از صدمات صاعقه رایج نیست ، مردم گرفتار شده در شاخک فرعی صاعقه ، در معرض صدمه

دیدن یا کشته شدن قرار دارند. شاخک فرعی صاعقه به صورت پایین رونده به سمت زمین حرکت می کنند. معمولاً،

تنها یکی از شاخک¬های فرعی صاعقه، یک مسیر برای تخلیه جریان شاخک اصلی صاعقه یا برخورد صاعقه را

فراهم می¬کند. هر چند زمانی که صاعقه از طریق کانال ایجاد شده در حال تخلیه می باشد، سایر شاخک ها نیز

از طریق کانال اصلی، به زمین تخلیه می شوند. اگر شخصی در مسیر این شاخک ها قرار بگیرد، احتمال مرگ یا

نقص عضو آن در زمان تخلیه بار الکتریکی جریان صاعقه وجود دارد.