کاربرد کنترل فاز و اصول سیم کشی
کاربرد کنترل فاز – کنترل فاز یکی از تجهیزات حفاظتی مورد استفاده در تابلو برق است.
عملکرد این دستگاه بهصورت الکترونیکی بوده و وظیفه آن حفاظت از تجهیزات در برابر اختلالات شبکه برق میباشد.
منظور از اختلالات کاهش / افزایش ولتاژ، عدم تقارن یا جابهجایی فازهاست.
البته در نوع تکفاز آن، دو فاز شدن شبکه را نیز کنترل میکند.
در صورت بروز هر یک از موارد زیر کنترل فاز مدار فرمان را قطع میکند:
- ولتاژ شبکه بالاتر از حد مجاز باشد
- ولتاژ شبکه پایینتر از حد مجاز باشد
- قطع یکی از فازها ( در ۳فاز)
- جابجایی فازها ( در ۳فاز)
- عدم تقارن فازها ( در ۳ فاز)
- دو فاز شدن ( در تکفاز)
- وجود شوکهای ناشی از قطع و وصل متوالی برق
https://fapool.ir/file/49719/?ref=sbargh.ir
آشنایی با بخشهای مختلف
بر روی هر کنترل فاز تعدادی ترمینال و چراغ سیگنال (نشانگر LED) به شرح زیر وجود دارد، توجه داشته باشید که ممکن است یک شرکت سازنده در انتخاب نام و یا شماره ترمینال و محل قرارگیری آنها متفاوت عمل کند ولی بهصورت کلی در این دستگاه با بخشهای زیر سروکار داریم:
ترمینالهای R , S , T یا L1 , L2 , L3 :
ورودی سه فاز برق شبکه را به این ترمینالها وصل میکنیم. کنترل فازها در دو مدل بدون نول و نیاز به نول تولید میگردند. با وصل صحیح سیمها، نشانگر تغذیه روشن خواهد شد.
Sen یا Sensivity:
پیچ تنظیم جهت مشخص نمودن میزان حساسیت دستگاه در زمان مقایسه تقارن فازها میباشد . بهعبارتدیگر توسط آن میزان حساسیت به عدم تقارن فازها تعیین میگردد.
On Delay:
پیچ تنظیم زمان انتظار در مواقعی که خطایی رخ میدهد یا مدار برای اولین بار روشن میشود.
ترمینال ۱۵ – ورودی فرمان:
به این ترمینال یک ورودی فرمان وارد میشود که خروجی آن را میتوانیم در پایانههای ۱۸ و ۱۶ دریافت کنیم . در واقع این ورودی پایه COM رله داخلی دستگاه است.
ترمینال ۱۶ – خروجی NO یا نرمال باز:
این خروجی در زمانی که ولتاژ سه فاز هیچ مشکلی نداشته باشند وصل میشود که البته در این حالت نشانگر فعال بودن رله نیز روشن است. این ترمینال به کنتاکتور وصل میشود.
ترمینال ۱۸ – خروجی NC یا نرمال بسته:
این ترمینال همیشه بسته میباشد مگر اینکه چراغ سیگنال REL روشن باشد . در واقع در دو حالت این ترمنیال بسته خواهد بود :
۱- دستگاه خاموش باشد
۲-خطایی رخداده باشد و رله داخلی قطع کرده باشد. از این ترمینال میتوان برای مانیتورینگ استفاده کرد و به PLC متصل نمود .
سیستم جمع آوری اطلاعات دیسپاچینگ برق قدرت
نشانگر خطا:
معمولاً یک یا دو عدد نشانگر خطا روی کنترل فاز وجود دارد که در صورت جابجا شدن دو فاز از سه فاز یا درصورتیکه که ولتاژ شبکه خارج از محدوده مجاز عملکردی باشد، ضمن قطع رله داخلی، نشانگر خطا روشن خواهد شد.
(محدوده مجاز ولتاژ بین ۳۰۰ تا ۴۴۰ ولت در سه فاز و ۱۸۵ تا ۲۴۰ ولت در تکفاز است)
اصول کار
پس از اتصال فازها به ترمینالهای T, S, R (و نول در صورت نیاز) دستگاه شروع به کار میکند. پس از اتمام زمان تأخیر تنظیمشده رله داخلی دستگاه وصل میشود). اتصال داخلی ترمینال ۱۵ به ۱۸ به یکدیگر)
نکته: در صورتی زمانسنجی آغاز خواهد شد که وضعیت فازها عادی باشد.
نکته: در صورت بروز خطا، رله خروجی قطع و هر بار پس از برطرف شدن خطا، دستگاه زمانسنجی را از صفر آغاز میکند..
نکته: درصورتیکه اشکالی )مانند افت ولتاژ، قطع یکفاز و یا جابجایی فازها ( در شبکه سه فاز پدید آید، رله داخلی قطعشده و نشانگر خطا روشن میشود( اتصال داخلی ترمینال ۱۶ به ۱۸ به یکدیگر)
https://fapool.ir/file/41938/?ref=sbargh.ir
سیمکشی کنترل فاز سه فاز
ازآنجاییکه رله این دستگاه قدرت قطع وصل ۳فاز را بصورت مستقیم ندارد، لذا نیاز است که از یک کنتاکتور برای این منظور استفاده گردد.در ادامه با نحوه بستن کنترل فاز با کنتاکتور آشنا خواهید شد.
نقشه کنترل فاز شیوا امواج
کنترل فاز شیوا امواج برای عملکرد تنها نیاز به ۳فاز ورودی دارد.
پس از سیمکشی نیاز به تنظیم “زمان وصل رله” و ” میزان حساسیت به عدم تقارن فازها” است.
نقشه کنترل فاز برنا الکترونیک
این دستگاه علاوه بر سه فاز ورودی به نول هم نیاز دارد. در کنترل فاز برنا الکترونیک نیز “زمان وصل رله” و ”
میزان حساسیت به عدم تقارن فازها” قابل تنظیم است. دقت شود که نول تابلو حتماً به نول شبکه وصل باشد.
سیمکشی کنترل فاز تکفاز
جهت افزایش امنیت منازل و ادارات و ساختمانهای تجاری میتوان از مدل تکفاز در ورودی ساختمان و بعد از کنتور برق استفاده کرد.
این دستگاه دقیقاً مشابه محافظ برق عمل میکند و با نصب آن دیگر نیازی به نصب جداگانه محافظ برق برای یخچال، کامپیوتر و …. نخواهد بود.
در شکل زیر مدار کنترل فاز تکفاز شیوا امواج ( محافظ کنتاکتور) را مشاهده مینمایید:
مثال کاربردی
در این ویدیو نحوه راهاندازی موتور سه فاز را یاد خواهید گرفت که در این مدار موتور در برابر جریان اضافه و
اختلالات ولتاژ ، بهوسیله کنترل فاز و بیمتال حفاظت میشود.
کاربرد کنترل فاز / منبع : کوشا نیک
https://fapool.ir/file/49862/?ref=sbargh.ir
سلام توضیحات عالی بود . سپاسگزارم
سلام.ممنونم بابت توضیحاتتون.لطفا دوباره بررسی اصلاح بفرمایید تیغه های ۱۶ و ۱۸رو عکس هم توضیح دادین