پس از فعال نموچاپ در نرم‌افزارهای مربوطه، با ارسال اطلاعات به چاپگر عملیات چاپ انجام می‌شود که مراحل آن به شرح زیر است:درمرحله اول اطلاعات مورد نظر از طریق نرم‌افزار مربوطه برای درایور چاپگر ارسال می‌گردد.

درایور، اطلاعات دریافتی را به گونه‌ای ترجمه خواهد کرد که برای چاپگر قابل فهم باشند.

در این مرحله

درایور بررسی خواهد کرد که آیا چاپگر برای عملیات چاپ آماده است یا نه. سپس اطلاعات مورد نظر توسط درایور از طریق پورت مربوطه در اختیار چاپگر قرار داده می‌شود.

درمرحله دوم

چاپگر اطلاعات ارسال شده توسط کامپیوتر را دریافت و بخشی از آن‌ها را در یک بافر ذخیره می‌نماید. اندازه حافظه فوق می‌تواند محدوده‌ای از ۵۱۲ کیلوبایت تا ۱۶ مگابایت را شامل گردد. محدوده فوق بستگی به نوع چاپگر دارد. بدیهی است هر اندازه که میزان بافر فوق زیاد باشد، امکان استقرار چندین سند برای چاپ فراهم خواهد شد.

در مرحله سوم

مدار کنترل‌کننده با فعال کردن موتور stepper به منظور تغذیه کاغذ، کاغذ را تا محل استقرار مناسب برای چاپ هدایت می‌کند. در این مرحله غلتک‌ها بحرکت درآمده و یک کاغذ از مخزن مربوطه (سینی یا Feeder) درون چاپگر و به سرخط شروع چاپ کشانده می‌شود.

درمرحله چهارم

پس از تغذیه کاغذ و استقرار آن در محل مربوطه، موتور stepper با استفاده از تسمه مربوطه باعث حرکت دستگاه هد در طول صفحه می‌شود. حرکت گام به گام موتور stepper باعث تزریق جوهر از طریق افشانک‌های مربوطه در طول کاغذ می‌گردد.

در هر ایستگاه تزریق، قطرات متعددی بر روی کاغذ قرار می‌گیرد. در انتهای هرفاز، کاغذ به میزان بسیار اندکی (کسری از یک اینچ) به سمت جلو کشانده می‌شود. فرایند فوق تا تکمیل چاپ تمام صفحه تکرار خواهد شد.

چاپگرهای جوهرافشان از تکنولوژی‌های متفاوتی برای ایجاد قطرات (ذرات) جوهر استفاده می‌نمایند.

دو تکنولوژی رایج عبارتند از:

حباب حرارتی

تکنولوژی فوق توسط شرکت‌های ” کانن” و ” هیولت پاکارد” ارائه شده‌است. در یک چاپگر حرارتی جوهرافشان، ترانزیستورهای خاصی باعث ایجاد حرارت می‌گردند، در ادامه حرارت فوق باعث تبخیر جوهر شده تا حباب مورد نظر ایجاد گردد. هم‌زمان با گسترش حباب، مقداری از جوهر از افشانک‌ها خارج و بر روی کاغذ می‌ریزد.

زمانیکه حباب پخش گردید، یک خلأ ایجاد تا باعث ممانعت از نشت بیشتر جوهر می‌گردد. چاپگرهائی از این نوع دارای ۳۰۰ تا ۶۰۰ افشانک ریز بوده و تمام آن‌ها به صورت هم‌زمان قطراتی را بر روی سطح کاغذ قرار خواهند داد.

جریان الکتریسته در اثر فشار

تکنولوژی فوق توسط شرکت ” اپسون ” ارائه شده‌است. در این تکنولوژی از کریستال‌های فشاری استفاده می‌گردد. برای هر افشانک از یک کریستال استفاده می‌گردد. (در پشت مخزن جوهر). کریستال هم‌زمان با دریافت یک شارژ الکتریکی ضعیف، باعث ایجاد ارتعاش در مخزن جوهر شده و همین امر باعث می‌گردد مقدار اندکی جوهر از افشانک خارج گردد.

زمانیکه ارتعاش خاتمه یافت، ارسال جوهر از طریق افشانک‌ها متوقف خواهد شد. مدت زمان تکمیل چاپ یک صفحه، در چاپگرها متفاوت است. از واحدی با نام PPM (تعداد صفحه در دقیقه) برای مشخص نمودن تعداد صفحات قابل چاپ در چاپگرها استفاده می‌گردد.

مقدار فوق کاملاً متغیر بوده و به عوامل متفاوتی از جمله نوع چاپگر و سیاه سفید یا رنگی بودن و حجم چاپ در یک صفحه بستگی خواهد داشت.

درمرحله پنجم

پس از اتمام عملیات چاپ، هد چاپگر به منظور ممانعت در مقابل حرکات تصادفی وآسیب‌های احتمالی پارک می‌گردد. در صورتی‌که چاپگر برای مدت زمانی بیکار باشد، به صورت خودکار عملیات پاکسازی هد انجام خواهد شد. پس از اتمام عملیات فوق که Clean Cycle نیز نامیده می‌شود، چاپگر آماده چاپ درخواست‌های جدید خواهد شد.

کاغذ و جوهر

چاپگرهای جوهرافشان بسیار ارزان قیمت می‌باشند. قیمت این نوع چاپگرها از یک چاپگر لیزری سیاه و سفید نیز پایین‌تر است. اکثر تولیدکنندگان، سعی در تولید و عرضه این نوع چاپگرها با قیمت مناسب دارند.

قیمت کارتریج این نوع از چاپگرها نسبت به خود چاپگر گرانتر است. زمانیکه سخت‌افزاری بفروش می‌رسد، در ادامه می‌بایست سایر سخت‌افزارها و عناصر مرتبط با آن را نیز تهیه کرد.

قیمت ارزان

زمانیکه چاپگر با قیمت ارزان تهیه گردد، می‌بایست در ادامه کارتریج‌های آن را به منظور استفاده، تأمین کرد. سیاست تولیدکنندگان، عرضه چاپگر با قیمت ارزان و ارائه کارتریج با قیمت نسبتاً زیاد می‌باشد.

کاغذ استفاده شده در چاپگرهای جوهرافشان تأثیر مستقیمی بر کیفیت تصویر چاپ شده خواهد داشت. کاغذهای استفاده شده، می‌بایست شفاف و عاری از هر گونه موج و خش بر روی سطح کاغذ باشند. دو مؤلفه اصلی در بین تمام ویژگی‌های چاپگرهای جوهرافشان وجود دارد که عبارتند از:

۱- وضوح تصویر چاپ (Print Resolution): که چگالی جوهر پاشیده شده و در نتیجه کیفیت چاپ را بیان می‌کند.

۲- سرعت عمل چاپ کردن.

انواع جوهر ونصب آن‌ها

جوهرهای جدید به چند دسته تقسیم می‌شوند که یک دسته جوهرهای DuraBrite هستند. عملکرد آن‌ها روی کاغذ ساده خوب است و وضوح بالای رنگ، برجستگی، مقاومت ۸۰ ساله در برابر نور و مقاومت در برابر آب از ویژگی‌های آن‌ها است؛ ولی مشخصات بالا برای کاغذهای ساده بیان شده و در همه انواع کاغذها جواب نمی‌دهد.

نوع دیگر جوهر

جوهرهای ultra chrome هستند که ویژگی‌هایی چون آشکار شدن بهتر رنگ برای انواع مختلف کاغذ، مقاومت در برابر نور و آب، محدوده رنگ بزرگتر نسبت به عکس‌های Silver Halide و داوم و پایداری زیاد روی کاغذهای مختلف را دارند که به همین دلیل به عنوان بهترین جوهر شناخته می‌شوند. در جوهرهای چاپگرهای اپسون یک تراشه بر روی کارتریج قرار داده می‌شود که نمایشگر میزان جوهر موجود در مخزن است تا از انواع تقلب جلوگیری شود.

در هنگام نصب جوهر باید به تاریخ مصرف آن توجه کرد و همچنین پس از نصب، برای هر کارتریج ۶ ماه مهلت استفاده وجود دارد. ظرفیت پرینت برای کارتریج مشکی پرینت PHOTO 1290S، ۵۶۰ برگ با ۵ درصد پوشش در A۴ است و برای کارتریج رنگی ۳۳۰ برگ چاپ با ۵ درصد پوشش در A۴ می‌باشد و برای چاپ عکس ۳۰ تا ۳۵ برگ پر از جوهر را می‌توان با آن پرینت گرفت.

مقایسه چاپگرهای جوهر افشان با دیگر چاپگرها

در مقایسه با چاپگرهای در نظر گرفته شده برای مصرف‌کنندگان، چاپگرهای جوهر افشان چند حسن دارند. در مقایسه با چاپگرهای سوزنی، بسیار کم سر و صداتر کار می‌کنند و می‌توانند کیفیتهای بسیار باال و چاپهای رنگی بسیار با کیفیت باال انجام دهند. در مقایسه با سایر چاپگرها مانند موم حرارتی، تصعید رنگی و لیزری، چاپگرهای جوهر افشان این مزیت را دارند که به زمان برای گرم شدن احتیاجی ندارند و هزینه کمتری دربردارد.

از معایب چاپگرهای جوهر افشان، هدهای غیر مستحکم و ضعیف) قابل بسته شدن و گرفتگی (و کارتریج‌های جوهر گرانقیمت می‌باشد. این امر باعث می‌شود مصرف‌کننده برای مصرف متوسط و باال، از چاپگرهای لیزری استفاده کنند.

عیب دیگر، رنگ پس دادن جوهر است که در اثر پدیده موئینگی به نقاطی غیر از مکان مورد نظر کشیده می‌شود. در نتیجه آن چاپ در برخی از کاغذها کدر می‌باشد. برخی تولیدکنندگان کاغذهای رسی مخصوصی را که برای کاهش رنگ پس دادن طراحی شده به فروش می‌رسانند.

این کاغذها گرانقیمتند و بافتی ظریف دارند. از آن جهت که جوهر استفاده شده در جوهر افشان حالل در آبند، اسناد چاپ شده با این چاپگرها را باید از آب دور نگاه داشت چرا که باعث لک شدن کار می‌شوند. همچنین از ماژیکهای شب‌رنگ بر روی این اسناد نمی‌توان استفاده کرد.

نگهداری چاپگرهای جوهر افشان

نگهداری چاپگرهای جوهرافشان اهمیت زیادی دارد. چاپگر برای مدت زیادی نباید بدون استفاده بماند. جوهرهای داخل افشانک‌های هد در صورت عدم استفاده از چاپگر خشک می‌شوند و این افشانک‌ها مسدود می‌شوند. در این حالت کیفیت چاپ دستگاه بسیار پایین می‌آید و ممکن است حتی برگه به صورت سفید از دستگاه خارج شود.

ب) چاپگرهای صنعتی جوهر افشان

جت پرینتر چیست؟ و مقایسه جت پرینترها با یکدیگر: (About Jet printer)

جت پرینتر اصطلاحاً به چاپگر غیر تماسی گفته می‌شود که بدون تماس با سطح کاغذ یا محصول و با پرتاب قطرات جوهر می‌تواند کلیه اطلاعات ثابت یا متغیری را که به حافظه آن منتقل شده‌است چاپ نماید

و جت پرینترها به دو مدل خانگی و صنعتی تقسیم می‌شوند که حتماً با مدل خانگی آن آشنا می‌باشید و مدل صنعتی آن که برای درج اطلاعات متغیری مانند تاریخ و … در زمان تولید و بر روی محصول استفاده می‌شود که امتیاز مهم این جت پرینترهای صنعتی، سرعت بالا و امکان چاپ غیر تماسی و در حین حرکت آن‌ها می‌باشد، بطوری‌که در زمان تولید در کارخانه، شما می‌توانید با استفاده از این نوع چاپگرها تاریخ تولید، انقضا، قیمت و … را به راحتی و در حین حرکت در خط تولید بر روی محصول خود چاپ کنید.

متأسفانه در گروهی از افراد ناآگاه از این نوع چاپگرها، اشتباهاً به نام لیزر دستی یا جت پرینتر لیزری یاد می‌شود، که در اینجا متذکر می‌شویم که اصطلاح لیزری در مورد این دسته از پرینترها کاملاً اشتباه بوده و چاپگرهای لیزری کاملاً سیستم متفاوتی دارند.

در مقاله زیر به توضیح چهار دسته از این جت پرینترهای صنعتی (چاپگرهای غیر تماسی جوهر افشان، ریز نگار و درشت نگار) و مقایسه آن‌ها می‌پردازیم.

الف) انواع جت پرینترهای صنعتی (چاپگرهای صنعتی جوهر افشان)

جت پرینترهای صنعتی یا چاپگرهای صنعتی جوهر افشان بطور کلی به سه دسته ریز نگار و یک دسته درشت نگار تقسیم می‌شوند:

۱) CIJ پرینترها ۲) DOD پرینترها ۳) HP پرینترها (TIJ پرینترها) ۴) Valve Jet پرینترها (درشت نگار)

۱- Cij printer = continuous inkjet printer

به معانی چاپگرهایی که حرکت جوهر در آن‌ها پیوسته می‌باشد

برای درک اصول کارکرد این سیستم (جت پرینترهای صنعتی جوهر افشان از نوع CIJ یا CIJ Printer) و با توجه به شکل بالا به شرح عملیات چاپ بطور خیلی خلاصه می‌پردازیم:

۱) سیستم هیدرولیک چاپگر جوهر افشان شامل: مخزن جوهر، مخزن حلال، مخزن مخلوط‌کننده جوهر و حلال (میکسر تانک)، شیربرقی‌های مربوطه، پمپ هیدرولیک مخصوص جوهر، هد چاپگر، شلنگ‌های مخصوص، اتصالات مربوطه، فیلترهای جوهر، سیستم اندازه‌گیری غلظت، سیستم اندازه‌گیری فشار، شستشوی اتوماتیک و … می‌باشد.

۲) سیستم الکترونیک که شامل بردهای الکترونیکی و پروسسوری جهت برنامه‌ریزی کارکرد دستگاه، ادیتورهای مربوطه (جهت نوشتن متون) و … می‌باشد.

۳) سیستم اندازه‌گیری دما و فشار جوهر (در سیستم هیدرولیک) و هد چاپگر که خیلی دقیق کنترل می‌شوند.

۴) چاپگر دارای المان مهمی دیگری به نام نازل است که وظیفه آن با توجه به بند ۳، قطره قطره نمودن جوهر انتقالی به آن می‌باشد.

۵) سیستم شارژ (Charge Electrode) و صفحات با ولتاژ بالا (High Voltage) که به صورت خیلی دقیق عملیات بار دار نمودن قطرات جوهر و انحراف قطرات را بر عهده دارند.

حال با توجه به متن چاپی مورد نظر، بردهای الکترونیکی و پروسسوری وظیفه دارند که هر قطره از این قطرات خارج شده از نازل را به یک بار الکتریکی متفاوت (بسته به موقعیت آن نقطه) شارژ نمایند (این وظیفه را قطعه‌ای به نام شارژ الکترود به عهده دارد).

بعنوان مثال فرض نمایید حرف E، کارکتر مورد نظر در این چاپ می‌باشد، پس برای نوشتن چنین حرفی:

الف) از سمت چپ جهت ستون اول نیاز به پنج نقطه با بارهای الکتریکی منفی ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ داریم، که این قطرات پس از گرفتن بار الکتریکی مورد نظر به درون صفحات با ولتاژ بالا پرتاب شده و هرکدام متناسب با بار الکتریکی منفی اخذ شده به سمت صفحات مثبت منحرف می‌شوند، بدین صورت که هر قطره که بار منفی بیشتری گرفته، بیشتر به سمت صفحه مثبت جذب شده و نقطه با موقعیت بالاتری را کسب می‌کند (مانند نقطه ۱ و به ترتیب تا نقطه ۵ در ستون اول)

ب) از سمت چپ جهت ستون دوم نیاز به سه نقطه به صورت یک در میان و با بار الکتریکی ۱، ۳ و ۵ داریم که این قطرات پس از گرفتن بار الکتریکی مورد نظر به درون صفحات با ولتاژ بالا پرتاب شده و هرکدام متناسب با بار الکتریکی منفی اخذ شده به سمت صفحه مثبت منحرف می‌شوند.

ج) قطراتی که بار الکتریکی نگرفته‌اند مستقیم از بین صفحات ولتاژ بالا عبور کرده و به سمت لوله‌ای به نام لوله گاتر می‌روند (این لوله دارای یک فشار منفی بوده و قطرات جوهر بدون بار را به دورن خود می‌کشد) و بعد از آن به سمت میکسر تانک هدایت می‌شوند، بنابراین قطراتی که بار الکتریکی نگرفته‌اند دوباره به سیکل چرخش جوهر برمیگردند.

پس همانطوری‌که می‌بینید و با توجه به شکل بالا، خیلی ساده عملکرد یک جت پرینتر جوهر افشان صنعتی را یادگرفته‌اید.

۲- DOD printer = drop on demand printer

به معنای چاپگرهای سیستم پیزویی که نازلهای آن فقط یک نقطه را چاپ می‌کنند (Piezoelectric)

بعنوان مثال هد XAAR 128، مجهز به ۱۲۸ عدد از این نوع نازلها می‌باشد. (۱۲۸ عدد از نازلهایی که پیزوالکتریک می‌باشند)

Piezoelectric (پیزو الکتریک) چیست؟

پیزو الکتریک در واقع قابلیت برخی از موادها و کریستالها می‌باشد که برای تبدیل انرزی مکانیکی به انرژی الکتریکی و بالعکس از آن‌ها استفاده می‌شود. یک مثال ساده که همگی ما از آن بارها و بارها استفاده نموده‌ایم، همان فندکهای موجود در منزل (فندکهای بدون گاز) می‌باشد که در ان شما با هر بار کشیدن ماشه در واقع یک ضربه به پیزوالکتریک وارد می‌نمایید و پیزو الکتریک مربوطه یک جرقه در لوله خروجی فندک ایجاد می‌کند.

البته در جت پرینتر عملیات برعکس می‌شود و ما با دادن یک ولتاژ به پیزو الکتریک یک ضربه از آن برای پرتاب جوهر می‌گیریم (شکل بالا نیز نحوه عملکرد یک پیزو الکتریک نصب شده در جت پرینتر را نشان می‌دهد)

توضیح: در چاپگرهای Cij پرینترها نقاط چاپ شده فقط توسط یک نازل چاپ می‌شوند در حالیکه در چاپگرهای DOD قطرات طبق فرمان توسط نازلهای متعدد چاپ می‌شوند.

۳- Tij printer = thermal inkjet technology

چاپگرهای اچ پی (HP) با تکنولوژی Tij همان چاپگرهای جوهر افشان با تکنولوژی حرارتی می‌باشند:

در این روش از یک مقاومت الکتریکی که با جوهر در تماس می‌باشد استفاده می‌گردد، به این ترتیب که:

۱- مقاومت در یک لحظه کوتاه گرم شده (با یک پالس کوتاه مدت که به مقاومت داده می‌شود)

۲- جوهری که با آن در تماس بوده سریعاً داغ شده و تبدیل به یک حباب می‌گردد

۳- این حباب از سوراخ ریزی که در جلوی نازل ایجاد شده به بیرون پرتاب می‌شود که طبیعتاً قدرت پرتاب آن نسبت به پیزو الکتریک کمتر بوده (عیب این روش) و جوهر پرتاب شده از ان خیلی سریع خشک می‌شود (امتیاز این روش)

Hewlett Packard = HP:

هیولت پاکارد یک شرکت فناوری اطلاعات جهانی آمریکایی می‌باشد

جت پرینترهای این تکنولوژی در مدل های دستی و اتوماتیک تولید میشوند ( مدلهای دستی برای تیراژهای کاری پایین و مدلهای اتوماتیک برای تیراژهای بالا تولید میشوند )

۴- Valve jetها یا پرینترهای درشت نگار (Large characters)

در این نوع از جت پرینترها، همانطوری‌که از نامشان مشخص است از یکسری ولو (شیر برقی خیلی کوچک) استفاده شده‌است که حجم جوهر خروجی آن‌ها نسبت به ریز نگارهای ذکر شده در بالا خیلی بیشتر بوده و به درشت نگار معروف می‌باشند و طریقه عملکرد آن‌ها به صورت زیر می‌باشد:

۱- جوهر توسط یک سیستم فشار مثبت (باد) به پشت نازل‌ها هدایت شده و منتظر باقی می‌ماند

۲- ولو یا شیر برقی مربوطه که بسته می‌باشد در یک لحظه خیلی کوتاه باز شده و مجدداً بسته می‌شود

۳- جوهر بلافاصله از الماس جلوی نازل و توسط فشار باد به بیرون پرتاب می‌شود

۴- قطره ایجاد شده یک نقطه از چاپ می‌باشد که سایز آن نیز درشت بوده و بسته به نوع دستگاه‌ها دایره‌ای به قطر تقریباً ۲ الی ۳ میلی‌متر می‌باشد

در این نوع از چاپگرها تعداد نازلها متناسب با تعداد خط قابل چاپ بوده و تقریباً ضریبی از عدد ۷ می‌باشند (بدون احتساب فاصله بین خطوط) و در مدل‌های یک خط تا حتی ۸ خط قابل ارائه می‌باشند.

نکته دیگر که در این نوع از چاپگرها وجود دارد نوع نازلها و نوع جوهر مصرفی آن‌ها می‌باشد که به دو دسته جهت:

الف) سطوح متخلخل مانند کاغذ و کارتن (porous)

ب) سطوع غیر متخلخل مانند پلاستیک (non porous)

تقسیم می‌شوند و به هیچ وجه نباید جوهر چاپگرهای درشت نگار مخصوص سطوح متخلخل را در چاپگرهای درشت نگار مخصوص سطوح غیر متخلخل ریخت

(کیفیت چاپ این دسته از چاپگرها خوب نبوده و فقط درشت می‌باشد و برای بسته‌های بزرگ مناسب است)

چاپ روی سیم – چاپ روی سیم  – چاپ روی سیم  – چاپ روی سیم – چاپ روی سیم – چاپ روی سیم – چاپ روی سیم  – چاپ روی سیم  -چاپ روی سیم