مهم‌ترین تفاوت RAM و ROM این است که در رَم اطلاعات با قطع جریان برق از بین می‌روند اما در رام، حفظ داده‌ها منوط به برقرار بودن جریان برق نیست. بنابراین رم برای ذخیره موقت اطلاعات و رام برای ذخیره دائمی اطلاعات به کار می‌رود.
و واژه RAM و ROM را بسیار شنیده‌ایم، اما برای بسیاری از ما این ابهام وجود دارد که هر یک از حافظه‌ها چه هستند؟ یا تفاوت RAM و ROM چیست؟ به طور کلی می‌تواند گفت RAM که مخفف random-access memory یک حافظه خواندنی و نوشتنی است که به طور همزمان می‌تواند اطلاعات را ذخیره و فراخوانی کند. در مقابل ROM یا Read-only memory یک حافظه فقط خواندنی است که اطلاعات مورد نیاز برای راه اندازی سیستم روی آن ذخیره می‌شود. اگر کاربرد و تفاوت ROM و RAM برای شما هم جذاب است، با ما همراه باشید در این مطلب به تفاوت‌ها و کاربردهای این دو نوع حافظه می‌پردازیم.
RAM چیست؟
هر رایانه دارای چند نوع فضای ذخیره‌سازی است که داده‌ها و کد‌های در حال اجرا را ذخیره می‌کنند. یک حافظه رم که یک حافظه با دسترسی تصادفی است، امکان خواندن و نوشتن اطلاعات به صورت همزمان را دارد. RAM یک حافظه موقت است، به این معنا که با قطع برق، اطلاعات روی آن از بین می‌رود. البته امروزه برخی از تولید کنندگان مشغول توسعه رم‌های دائمی هستند تا بتوانند اطلاعات را حفظ کنند.
در حال حاضر دو نوع RAM وجود دارد که در دنیا به طور گسترده‌ای به کار می‌روند، SRAM که مخفف (static RAM) و DRAM که مخفف (dynamic RAM) است. تولید SRAMها هزینه بسیاری دارد، این رم‌ها با استفاده از یک سلول حافظه ترانزیستور قادر هستند اطلاعات بیشتری را ذخیره کنند. به علاوه این رم‌ها سرعت بیشتر و مصرف انرژی کمتری دارند. بنابراین در تولیدات مدرن رایانه‌ها به عنوان حافظه cache (حافظه نهان پردازنده) به کار می‌روند.
در مقابل DRAM با استفاده از یک جفت ترانزیستور و خازن مقدار کمتری از داده‌ها را می‌تواند ذخیره کند. از آنجا که تولید آن ارزانتر است، از آن‌ها به طور گسترده در رایانه‌ها استفاده می‌شود. هم SRAM و هم DRAM از نظر ماهیتی حافظه‌های موقت به شمار می‌آیند و در صورت قطع برق اطلاعات خود را از دست می‌دهند. این رم‌ها به صورت ویژه، مسئول تامین حافظه اصلی در سیستم هستند.
ROM چیست؟
حافظه‌های ROM به راحتی قابل اصلاح نیستند، بنابراین آن‌ها برای ذخیره داده‌هایی که برای مدت طولانی نیاز به اصلاح ندارند، مناسب هستند. اخیرا یک نسخه جدید از ROM وارد بازار شده که حاوی یک حافظه فقط خواندنی و قابل برنامه‌ریزی نیز است. این نوع حافظه EPROM نام دارد، این نام مخفف عبارت Erasable programmable read-only memory است. اگرچه این نوع حافظه را می‌توان مجددا برنامه ریزی کرد، اما این فرآیند زمانبر است.
هنگامی که یک رایانه روشن می‌شود، برای راه‌اندازی یا به اصطلاح بوت شدن به مقداری حافظه نیاز دارد. این حافظه ROM است. به بیان دیگر در رایانه‌ها برنامه‌های مورد نیاز پردازنده برای راه‌اندازی سیستم در ROM ذخیر می‌شود. ROM برنامه‌ریزی شده به صورت فیزیکی داده‌های مورد نیاز برای ذخیره‌سازی را کدگذاری می‌کند. آن‌ها مدار‌های یکپارچه‌ای هستند که تغییر محتوای‌شان غیرممکن است. البته همانطور که گفته شد دسته دیگری از رام شامل PROM، EPROM، EEPROM نیز وجود دارد که قابل اصلاح هستند.
یک مثال خوب از ROM بایوس رایانه است، که یک تراشه PROM است و برنامه‌نویسی لازم برای شروع مراحل اولیه راه‌اندازه رایانه را ذخیره می‌کند. استفاده از یک فضای ذخیره‌سازی غیرفرار، تنها روش ممکن برای شروع این فرایند برای رایانه‌ها است. ROM همچنین در کنسول‌های بازی مانند Nintendo، Gameboy ،Sega Genesis و غیره به کار رفته است.
تفاوت ROM و RAM در چیست؟
عمده‌ترین تفاوت RAM و ROM این است که رام پس از قطع جریان انرژی نیز اطلاعات را حفظ می‌کند، اما رم این توانایی را ندارد. به عبارت دیگر ROM برای ذخیره‌سازی دائمی اطلاعات و RAM برای ذخیره‌سازی موقت است.
تراشه ROM یک وسیله ذخیره‌سازی غیر فرار است، یعنی برای حفظ اطلاعات ذخیره شده روی آن به منبع برق ثابت نیازی نیست. در مقابل یک تراشه RAM فرار است و هنگام قطع جریان برق هرگونه اطلاعاتی که روی آن ثبت شده است، از بین می‌رود.
همچنین رام در درجه اول، هنگام راه‌اندازی یک کامپیوتر مورد استفاده قرار می‌گیرد درحالی‌که رم تنها زمانی که سیستم عامل بارگیری شد در عملیات‌های عادی به کار می‌رود. تراشه RAM می‌تواند بسته به ظرفیتی که دارد از ۱ تا ۲۵۶ گیگابایت اطلاعات را ذخیره کند، اما تراشه ROM تنها می‌تواند چند مگابایت، معمولا بین ۴ تا ۸ مگابایت را در هر تراشه ذخیره می‌کند.
جدول مقایسه ROM و RAM
|
RAM |
ROM |
| داده‌ها |
نمی‌تواند بدون برق اطلاعات را نگه‌دارد. |
می‌تواند بدون برق داده‌ها را حفظ کند. |
| ذخیره‌سازی |
یک حافظه ذخیره‌سازی موقت است. |
یک حافظه ذخیره‌سازی دائمی است. |
| عملکرد |
یک چیپ است که برای اجرای نرم افزارها و تمام اعمال کامپیوتر به کار می‌رود. |
هنگام روشن شدن کامپیوتر پردازنده برای راه‌اندازی سیستم از آن استفاده می‌کند.. |
| سرعت |
نوشتن داده‌ها روی RAM سریعتر است. |
نوشتن روی ROM کندتر بوده و فقط در بعضی از انواع آن امکان‌پذیر است. |
| مثال |
یک چیپ RAM می تواند اطلاعات را ذخیره کند، برنامه‌ها را اجرا نماید و به سرعت میان فرامین مختلف سوئیچ کند. |
برنامه‌ای که هنگام روشن سیستم نیاز است را ذخیره می‌کند. |
سخن آخر
با توجه به کاربردهای ROM و RAM، یک کامپیوتر به هر دو نوع حافظه نیاز دارد. در حقیقت الان که مشغول خواندن این مطلب هستید حافظه RAM مشغول کار است، اما زمانی که کامپیوتر شخصی خود را روشن می‌کنید، سیستم برای راه اندازی خود از حافظه ROM استفاده می‌کند.
منبع : educba
