علمی

اجزا و کاربرد اسیلوسکوپ

اسیلوسکوپ یکی از کابردی ترین دستگاه های الکترونیکی است که علی رغم پیچیدگی اش هر مهندس الکترونیک باید طرز کار با آن را بلد باشد.

اسیلوسکوپ

اسیلوسکوپ چیست؟

واژه­ اسیلوسکوپ (oscilloscope) به معنای نوسان نما از لغت oscillate مشتق شده و برای نمایش شکل موج های نوسانی استفاده می­ شود.
در الکترونیک و مهندسی برق ما صرفا با سیگنال های ثابت و DC برخورد نداریم،
بلکه سیگنال های نوسانی بسیاری، حتی در زندگی روزمره ما ( مثل برق شهری به شکل سینوسی) وجود دارد.
اسیلوسکوپ ها دستگاه هایی با اشکال متفاوت هستند که روند کلی استفاده از آن­ها عموما مشابه است.

 

اسیلوسکوپ

نکات مهم تنظیمات و نحوه استفاده ی کاربران

۱- اسیلوسکوپ دیجیتال و آنالوگ

صفحه­ ی نمایش اسیلوسکوپ ها عموما در یک سمت آن هستند و انواع دیجیتالی و آنالوگی (صفحه های پرتو کاتدی) از آن ها موجود است.

صفحه نمایش دیجیتال

اسیلوسکوپ

صفحه نمایش آنالوگ

 اسیلوسکوپ

۲- کانال اسیلوسکوپ

  کانال های ورودی (در اکثر موارد ۲ کانال) با سوکت هایی برای اتصال سیم های مخصوص تحت عنوان probe (پراب)
در سمت راست پایین قرار دارند و با دو کلمه CH1 و CH2 مشخص شده اند.
با استفاده از کانال دوم می­توان دو سیگنال را همزمان دید.

۳- انواع پراب

سر سیم پراب ها در چند مدل موجود است که مدل پرکاربرد آن با سر یک قلابی است که برای گرفتن پایه های قطعات استفاده میشود و یک بخش سوسماری برای پایه GND دارد.

پراب اسیلوسکوپ

مدل دیگری از پراب ها نیز موجود اند که دو سر قرمز و مشکی سوسماری دارند و برای پایه های مثبت و منفی استفاده می­ شوند.

پراب اسیلوسکوپ

۴- تست اسیلوسکوپ

همه ­­ی اسیلوسکوپ ها دارای یک زائده ی فلزی کوچک هستند که سیگنال تست تولید کرده و برای تنظیم اولیه استفاده می­ شود.

۵- دکمه های اسیلوسکوپ

پیچ های تنظیم مقیاس دو بخش دارند :

 

الف) پیچ sec/Div (یا time/Div ) برای تغییر مقیاس زمان بوده و با پیچاندن این پیچ شما واحد زمانی نشان داده شده از سیگنال را تغییر می­ دهید.
به این نحو که هرچقدر زمان بیشتر شود و یا محدوده دید بیشتری از سیگنال داشته باشیم، تغییرات بیشتری  در اسیلوسکوپ نمایش داده می­ شوند.

 

ب) پیچ volt/Div برای تغییر مقدار ولتاژبوده و مقیاس ولتاژی هر خانه­ ی عمودی عوض می­ شود.این پیچ ها مشابه رفتار زوم کردن، هستند که پیچ اول در راستای افق و محور زمان زوم میکند و پیچ دوم در راستای عمود و محور ولتاژ.

۶- پیچ تغییر مکان شکل موج

سیگنال های متناوب یک مقدار ثابت ( DC ) دارند و یک مقدار متغیر ( ac ) که با تغییر پیچ های position می­توان مقدار DC را بالا و پایین برد و شکل موج را روی صفحه نمایش جا به جا کرد.

۷- تنظیمات شکل موج

برای تنظیم سیگنال و تعیین مقدار دقیق DC و ac یک گزینه تحت عنوان GND دارند که گاهی در بخش تنظیمات کانال ها بوده و گاهی یک دکمه ­ی مجزا دارند.
با انتخاب این گزینه شما می­توانید خط صفر موج را بر خط صفر دستگاه که وسط صفحه است منطبق کنید و به ادامه ی کار بپردازید.

۸- اندازه گیری کمیت ها با اسیلوسکوپ

برخی از دستگاه های پیشرفته تر بخش هایی دارند از قبیل: دکمه measure (اندازه) که با زدن آن مقادیر مورد نیاز از یک سینگال مثل: دوره تناوب، فرکانس حدودی، دامنه و….. را نمایش می­ دهد.

۹- تنظیمات پیش فرض

اکثرا یک دکمه ی کاربردی AUTO SET دارند که اگر شما تنظیمات خیلی زیادی را تغییر داده باشید، با زدن این دکمه شکل موج در بهترین وضعیت ممکن توسط دستگاه نمونه برداری شده و نمایش داده می شود.
البته ممکن است گاهی اوقات در اثر نویز گرفتن سیم ها درست کار نکند.

۱۰- تریگر ( TRIGGER )

دلیل ثابت بودن یا نبودن شکل موج روی صفحه نمایش تنظیمات تریگر آن است. تریگر شدن به این معناست که شکل موج از چه نقطه ای شروع به رسم کند. تریگر را هم می­توان از طریق پیچ مخصوص تریگر تنظیم کرد و
همچنین با زدن دکمه ی AUTO SET به صورت پیش فرض تعیین می­ شود.

موارد اضافی دیگری در اسیلوسکوپ ها وجود دارند که خیلی کاربردی نیستند و بنابر احتیاج در درس های آتی توضیح داده خواهند شد.
شما با فرا گرفتن همین نکات محدود از این دستگاه به ظاهر پیچیده،می­ توانید به راحتی  از آن استفاده کنید.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا